artxo
(V, G, AN-erro, Sal, R; Lar)
Ref.:
VocPir
424;
A;
Iz R 300;
Ond Bac;
EAEL
426
.
Cordero; cordero hembra.
"Corderillo, corderito, arkumetxoa, artxoa, bildostxoa, atxuritxoa, umerritxoa
"
Lar.
"Agneau femelle"
VocPir
424.
"(V, G), cordero que se alimenta de la madre"
A.
"(Sal, R), cordera (de ari-txo, ardi-txo)"
Ib.
"
Axuri-ártxoak, los corderos hembras"
Iz R 300.
"Oveja hembra"
Ond Bac.
"
Artxoa eskatu eurien [= 'zuten'] jatetxean (V-arr)"
Gte Erd 149 (junto a arkumea, bildotsa... de otras zonas).
Cf. Mdg 150: "Al ganado lanar [...]. A las hembras hasta el año, artxo; hasta los 2 años primada y de ahí por arriba como a los machos"; e Inza EEs 1915, 210: "Ona orain Erron gorde diran izenak: ARDIAK. 1. Axuria: artxua (e[mea]), arikua (a[rra])". Cf. 1 arditxo.
Ta eztau ikaratuten / otsoak geiago / urte beteko artxoa / bakarrik badago, / ikaratu zan baino / Kontze galantena / ezagutu ebanean / osaba zarrena.
Azc PB 134 (Ur PoBasc 343 bildotstxua).
Artxo, okela, lukainka, pernill, / ainbat olango gauzetan, / kafe ta puro, kopak nai beste, / ez abil, mutil txantxetan.
BEnb NereA 67.
Martxo, txartxo, ez ariko eta ez artxo.
EZBB II 60.