Tr. Documentado desde principios del s. XVIII en autores meridionales, generalmente de léxico poco cuidado.
sense-1
1.
(-eñ-Lar, Añ). Empeñarse, esforzarse, emplearse a fondo. Zeure gloriak koronetako / daukazuz enpeñadurik / Trinidadeko iru Personak. Urqz 87.
Kanpora ateratzen / enpeñatzen baaiz. ItFab 253.
Zeru eder au alkanzatzeko / enpeñatu alegiña. Xe 387.
Iñor ezta alferrik enpeñatu zale. Ib. 401.
Etzera gutxi enpeñatuba. EusJok 164.
Ori da zure bertsuak jartzen / asko enpeñatu dana. TxB I 29.
Lanean enpeinatu ziren habilezia eta abiadura haundiarekin. ArtiIpuin 82.
Armak egiten beste batzuek / enpeñatuta daozenak. FEtxeb 169.
sense-2
2."Empeñar, dar en prendas"Lar.
Eztaike útzi logratugábe grazia, enpeñatuasgéros ainbérzeko amorearén móstrak. LEOng 132v.
azpiadiera-2.1
Empeñar, dar la palabra. Enpeñatan daizeid ene itza. HualMt 18, 18 (Samper enpeñatzen).
azpiadiera-2.2
(Trans.).Hacer empeñarse. Zure amoreaz arritzen nintzan len, zeren zure odola ta bizitza emateraño enpeñatu zinduen. CbEg II 46.
Zertaraño geiegizko amore onek obligatzen, estutzen ta enpeñatzen ez gaitu?Ib. III 381.
sense-3
3.Emplearse como intercesor.Cf. 1 enpeinu (2). Enpeñau edo bitartetu dedilla Justizijaz librau dagijan karzelati. MgCO 55s.
Zein enpeñatukodá baliarázteko gure onetán ixurizuén bere odól preziosogúra. LEOng 129r.
Bitarteko paratu / Andre Birjiña Ama, / enpeña dakigula / Seme Jaunagana. Ud 107.
sense-4
4.Emplear, usar. Indarrak ondo enpeñatuaz. TxB I 217.