Tr. La forma eska se encuentra en la construcción barka (parka) eska (v. 2 barka ), y, como sust., en un ej. no seguro de Harizmendi. En DFrec hay 93 ejs., 5 septentrionales.
sense-1
1.
(V, G, AN-larr-erro, B; Lcc, SP, VocBN, Dv, H)
Ref.:
A;
EtxbaEib;
ElexpBerg
. Pidiendo; mendigando, pidiendo dinero."Mendigar el pobre, eske ibili probea
"Lcc.
"En mendiant. Gizon hori aberats izanik orai eske bizi da
"VocBN.
"
Eske nazana, lo que pido"AApend.
Tr. Documentado desde Leiçarraga; se emplea tanto al Norte como al Sur. Eske izan es muy poco frecuente (comparado con eske egon, ibili, etc.): sólo se encuentra en Lazarraga, Capanaga, en el FPrS, en el ms. de Oñate y en N. Etxaniz (LBB 172). Generalmente, el uso de genitivo det. (det. + gen.) o tema nudo para el complemento se corresponde con el carácter determinado o indeterminado del objeto; véanse, sin embargo, los ejs. de Lardizabal y N. Etxaniz en los que a un objeto determinado corresponde la forma indeterminada. Hay algunos pocos ejs. acompañados de un sintagma nominal en caso absoluto determinado, en Lazarraga, Aguirre de Asteasu (eske ta eske dagozka edariaren berotasuna ), Astarloa y algún texto alto-navarro moderno (barrika bat eske, Auspoa 77-78, 21). En alguna ocasión (p.ej. en Añ), aparece con una oración completiva, con participio (en Lizardi) o con -tzeko (en Anabitarte).
Itsu bat baitzén iarria bide bazterrean eske zegoela. LçLc 18, 35 (Dv, Arriand eske; He eskez, TB, Oteiza eskatzen, Ol, Ker, IBk eskean, Or, IBe eskale).
Nagozu mesede eske onerean aurrera on eretxi degidazula.Lazarraga A, 1151v.
Mesede baten eske nagozu. Ib. A16, 1184r.
Irakasterren ez nago eske / bapere interesik. Ib. A14, 1181v.
Eske nagozuna, ene laztana, / akorda badezazu ukatzea. Ib. B3, 1154v.
Bertati eske nax parkazioa. Ib. B15, 1180v.
Ardia aunzari hule eske. RS 498 (v. tbn. Saug 13).
Auzook bere igui daude [= dute] beti dabilena eske. Ib. 3.
Obe da gorde ze ez eske. "Más vale guardar que no pedir"
.Ib. 320.
Barnekoak miserikordia eske daudela.
CartEsp
453.
Miserikordia handiaren nagotzu eske. Mat 232.
Rezeta eske oi abil galdua.
PasqTo
41.
Zenbaten eske zauden. Volt 179.
Gure zaiok iriñ eske. RIs 46.
Zedularen eske. BerDoc 108v.
Zeruari mendeku eske dagozkan bekhatuak. EZMan I 13.
Agorte handietan uraren eske lurra dagoen bezala. Harb 351.
Eske ethortzen zaiztenei. Ax 231 (V 155).
Zer eske zara?"¿Qué pedís?"
.Caped. 1893 37.
Zeen eske zara. Ib. 36.
--Ikusleak arangino eztitu ekarri alkandorak. --Oa bada eske ardi seme ori. "Pues hideputa id por ellos"
.Mic 12r.
Bad' ez nehor niri obororik / [...] Eske iar kobl' edo kantore. OPo 52.
Haren [ohorearen] bilha eta eske gabiltzanean. SPPhil 201 (He 203 billhatuz eta eskatuz).
Fabore hunen eske nagotzu. ArgDevB 154.
Parkamentü eske nauzü. FPrS 32.
Sokorri eske dagoka Jainkoari. Gç 47.
Ostatu eske gabilz, ez arren ukatu. Acto 146.
Besteren eske. Ib. 504.
Barkhamendu eske. CatLav 10.
(V 14)Amoina eske jarria zegoen hura bera. HeAct 3, 10.
Zerutikako zerbait seiñaleren eske zegozkon. HeLc 11, 16.
Mesede eske gagozkala. CatBurg 21.
Aurtxoak ogi eske zeuden. LarCarta a Mb 278.
Behar dugunaren eske zugana bidaldu. MbIArg I 336.
Miserikordiaren eske dabil Kristo. CbEBO 56.
Itsu hura amoina eske egoten ohi zen. Lg II 178.
Barkhamendu eske dagotzu. Brtc 263.
Eske dirian matrimonioa. msOñ 239.
Bai eta eske / Etorria / Bertzen bortara. Monho 140.
( s. XIX)Berso oneek gejaguen eske dagoz. MgPAb 62.
Eske gagotzuz, Jauna, aditu daiozula begi errukitsuaz. AñEL1 106.
Sokorru eske. Gco I 447.
Eske nágo, barkabezáda. LEOng 124r.
Joan zan absoluzioaren eske. AA II 169.
Dantzarako eske juakozan andriari edo neskiari. fBOlg 65.
Egon biar gara eske biar doguna emon al eta gura deuskunari. Astar II 267.
Barkamendu eske nagotzu. CatLuz 35.
Zure arartekotasunaren eske dabilanik. MarIl 44.
Negarrez asten zaio / barkazio-eske. ItFab 136.
Darabiltzatela [otsakumeak] bizirik erriz erri, atzitzesari eske. IztC 194.
Laguntasunaren eske. UrMarIl 14.
Gizon au, zeñaren bizi-eske Judu guziak [...] jarri zitzazkidan. Lard 527.
Eskalduna bethi uri eske edo atheri eske dago zeruari. DvLab 20.
Abiatu zen eske. Laph 64.
Jantzi santuaren eske. BvAsL 88.
Ibilli diran pobre asko boto eske?ABAmaE 240.
Txendorra betegarri eske dago. Apaol 65.
Abiatu zen bera eske jauregiz-jauregi. JnnSBi 54.
Egiazki beharrez dabilana eske. HUZez 39.
Soloak galgarau-eske dagozanean. ABGuzur 107.
( s. XX)Geiago bear dozuenean etorri eske. AgKr 171.
Heldu baitzeiezte etxerat zerbeit laguntzaren eske. JEBur 106.
Harat jauzian joaiteko, [zigarro] battoren eske. BarbSup 64.
Euskel-idazlea ugaldu-eske ez geniardun?LdiIL 69.
Zertako zatozkit mirari eske. IrYKBiz 57n.
Txandaren eske kanpotik aurrak. OrEus 340.
Lan egiteko eskubidearen eske. EguzkGizAuz 20.
Epe luzapenaren eske etorri diranei abegi ona opa diotegu.EAEg 28-10-1936, 159.
Gure baiezpen eske aurkeztu izan zaigun Araudiak aldakuntza abetxek izan bitza. Ib. 30-11-1936, 422.
Etxez-etxe egin zuten itzulia dupa-eske. LfMurtuts 16.
Apari ta gau ostatu eske. EtxdeAlosT 41.
Piñua sartzeko baimen-eske. Munita 76.
Behar ez den bezalako ipuin baten eske. MdePr 94.
Emen natorkizu ba mesede baten eske. BilbaoIpuiB 180.
Egunean eguneko ogiaren eske. JEtchep 34.
Kamiona gelditu ta eramateko eske. AnabAprika 76.
Sirakusako eskainien aurkaz babes-eske. ZaitPlat 122.
Mundua [...] sustar edo kausa baten eske dagoela. VillJaink 59.
Gorrotozko asmoak, odol-eske dagozan begiak. ErkiagBatB 134.
Jaunaren erruki-eske. NEtxLBB 73.
Etorri izan zaut nor edo nor pertsu eske. XaOdol 291.
Munduan azken ofizioa: ohointza. Azkenaren aintzinekoa: eske ibiltzea.EZBB II 63.
Andik urte bira laguntasun eske zan Madridera. EtxabuKontu 138s.
Apal-apal, boto-eske urbildu etzaigu bada? AtañoTxanKan 212.
Bera etzan etorri eske; guk ez genion eman. BBarand 45.
Beti, juntatzen geran guztian, bentaja eske. Nik ezin, ba, bentaja eman Irazu bati.Albeniz 126.
v. tbn.
RomBasc 16. Hm 126. Tt Onsa 142. Ch IV 16, 2. Afrika 140. Xe 160. PE 64. Arr May 136. Kk Ab I 111. Belaus Andoni 12. EusJok 142. JanEd II 146. Zerb Artho 477. Inza Azalp 123. Ox 188. Altuna 23. Enb 124. Tx B I 132. Lab EEguna 93. Otx 160. ABar Goi 36. TAg Uzt 294. EA OlBe 93. Iratz 189. SMitx Aranz 51. JAIraz Bizia 33. SM Zirik 42. BEnb NereA 254. Akes Ipiñ 29. Basarri 80. Arti MaldanB 228. And AUzta 77. Gand Elorri 156. Larz Iru 144. Gazt MusIx 144. Ardoy SFran 131. Alzola Atalak 43. Uzt Sas 197. Azurm HitzB 45. Berron Kijote 147. Ayesta 84.
azpiadiera-1.1
(V-gip, G-nav, B; Lar, H)
Ref.:
Iz ArOñ (ardi, auntz, eske); Ond Bac; Gte Erd 19, 288. Buscando, en busca (de)."(Anda buscando) pretextos, asmu eske dabil
"Lar.
"
Zure eske fan dira (G-nav)"GteErd 19.
v. bila. Tr. Documentado ya en Lazarraga y en Refranes y Sentencias; es propio casi exclusivamente de la tradición meridional.
Etorri gura dau zure eske. Lazarraga A, 1151r.
Otorde dabil Maiatza su es(ke). "En true(que) de pan fuego anda Mayo a buscar"
.RS 534.
(tbn. en O Pr 381)Ibili daen traza eske [onrea] kenduteko. Cap 110.
Guziok jakinduriaren billa; guziok egiaren eske. LarSAgust 10.
Joan ziran arri eske. MbIArg I 260.
Egur eske bialdu. CbJust 111.
Allegatu dirade / santu onen eske. FrantzesB II 43.
Mutillaren eske. IztC 247.
Galdu bakar aren eske abiatzen ez da?Lard 410.
Errira ardo eske. BvAsL 152.
Baltasarren eske. UrruzUrz 45.
Txiliren eske edo billa. ABeinB 59.
Eskribau baten eske. ItzAzald 109.
Marraskulo ta lanperna eske. AgKr 140.
Gu ur-eske orrera etortzeko. AArdi 38.
Goazen, goazen arkume adaxkadunaren eske. OrMi 12.
Zure semiaren eta bijon eske bialdu nau. Otx 109.
Anai bat an zuan bere eske etxeko berebillean. JAIrazBizia 109.
Itzalperantz gerizpe eske. ErkiagArran 24.
Etxetik hoinbertze gazte / kanporat zorion eske / zoraturik bazoazte. XaOdol 85.
Tolosara joan giñan ama eta ni. Ama zerbaiten eske eta ni agiña ateratzera.JAzpiroz 170.
Asi ezkero eske / oraindik billa leizke [andre onak]. Insausti 311.
v. tbn.
AzpPr 97. FIr 131. Salav 20. Gerrika 153.
azpiadiera-1.2
(Precedido de ume
).En celo.
Ardia, beia, beorra edo zerria dan ume eske dagoena. IztC 168.
sense-2
2.(V, G, AN-larr-erro; SP, Ht VocGr 346, VP 25v, Dv, H), eska. Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg.(Sust.).Petición.
Cf. Urt I 229: "Adposcere, galdetu, eskatu, eskea egin". v. 1 eskari. Tr. Documentado en todos los dialectos. Hay ejs. desde Leiçarraga.
Badakigu ezen baditugula galdegiten drauzkiogun eskeak. Lç1 Io 5, 15 (Dv galde
).
Eskeak jolasa galdu. RS 122.
(tbn. en RIs 34)Ene eskea enzunen duzula. Mat 237.
Eta gero nahi duken dohañaren eskea. EZMan II 45.
Zure eskea borondate onez akhordatuko eta emanen duela. Harb 94.
Eske haur egiten deratzut, haur da ene othoitza. Ax 597 (V 384).
Urak esnea galtzen du, eske soberak adiskidea. OPr 455.
Unhatuan egin diot / Iainkoari marraska: / Eta zoriz enzun ninzan, / Zoriz nengion eska. Hm 125.
Jainkoari egiten diozkeen eske ta erreguetan. Ub 149.
Zer eske egiten jako berba orretan?CrIc 175.
Gure éskea, jauna, adibéz. LEOng 70r.
Ez daukagun ta ondo deritxagun gauziaren eskia edo naija. fBIc II 249.
Beron karidadea / borondatezkoa / da pelegrinoaren / eskea gaurkoa. Echag 260.
Eta haren laguntzeko / Beira eskearen ez dago. Gy 299.
Jainkoak eskea aditu zion. Lard 94.
Beti barrendik eskia; / lenago janak eztu beteko / utsa daguen estia. Xe 234.
Diruaren eskea / nik abisatuta, / ama asarratzen da, / aita zapuztuta.(In BAyerbe 77
).
Eskearen galdez dagoken erromes mutu batzuek bezala. ArbIgand 177.
Goiko zorion-eskea. AzcPB 30.
Eliz atean amaitu eben eskea. AgKr 15s.
Ontziya ikusi eta / anparu-eskia, / denak bertan laja ta / eskapo juan dia. Auspoa 97, 102.
Beren eskea onartu zutela. LhYol 51.
Eske auek egin bear dittugu. InzaAzalp 153.
Euron eskuan eske / Motzik... baiatorke. Enb 164.
Yesuri laguntza-eskea. OrMi 3.
Eske au egin zioten. IrYKBiz 424.
Eske bizian ditu lixtu ta eztarri. OrEus 368.
Barkoxéko Eretó ohí bat [...] góiz mezán eskíen egíten. LrqLarraja,
RIEV 1935, 144.
Beren artu-emanen urratu-eskea. EtxdeJJ 62.
Biotz bateri egiñiko eskea. ErkiagArran 93.
Nere eskea arretaz entzun. AnabAprika 71.
Zein den gizadiaren eskea. VillJaink 184.
O Birjiña, goi-eskeari / "bai" zintzo beziñ mena eman zeniona. "Alto ruego"
.GaztMusIx 137.
Dantzan beren eskea egingo dizute. MAtxGazt 46.
Laztan eskea dezu / matrail-txuloetan. NEtxLBB 337.
Jarri ditzagun pakeak, / ez du galerik trukeak, / emaztearen eskeak. Olea 271.
Ez eta sari eskerik. XaOdol 215.
Egin zion lagun-eskea. BerronKijote 87.
Gaur kalera naizen ezkero, irugarren eskea badet zuena. AtañoTxanKan 212.
[Arreba] gazteenak, edade onean zegoala, [ezkontzeko] eskea izan omen zuan.BBarand 33.
Eske bat egingo nioke horrako horri. MIH 256.
Begiramen horren eske lotsagabean nator. MEIG VIII 30.
azpiadiera-2.1
"Demanda (en una feria, mercado, comercio). Etzegoan gaur ganadu-eske aundirik. Bizitarakoa utsean eman nai ziaten; aragitakoak berriz egundoko eskea zeukekan
"Gketx Loiola..
Nekazaritatik jenero aren / ai zer eskia daguan. Arrantz 124.
Baño eskea alakoa izan, esi guziak lur jota dauzkagu [...]. Atzerrira ere [aragi billa] joan bearrean gerala ikustera eldu gera.EAEg 25-12-1936, 640.
azpiadiera-2.2
Bana haren [behiaren] eskeak apalxkoak zitukan, Pello, eta abiatu nuk hunat, hea eskale obeagorik gertatzen den. Zub 41.
azpiadiera-2.3
(V-gip, B; VP, Lar, Añ, H, AApend)
Ref.:
Izeta BHizt; Elexp Berg.
. Cuestación; mendicidad."Gallofa, mendiguez"VP 28v.
"Demanda, el andar pidiendo limosna", "questa" Lar."Postulación", "mendiguez" Añ."
Eske bako eriotzarik eztago
"A Apend..
"
Argieskia, [...] colecta de iglesia para luz"Izeta BHizt..
Cf. infra ESKEAN. Illak eta urteak egiñagatik nekezko eske ta billanz gogor batean, doi-doia izaten dute beren egunoroko gos-egarria ilzeko [...] behar dutena. MbIArg I 221.
Artzen zuen [ermitañoa] etxe batean eskea bukatu artean. AA III 485s.
Yasta duenak urre, ez maite eskea. HbEsk 47.
Eske horrek doidoia emaiten zion bizitzekoa eta galarazten denbora handia. Laph 101.
Eske bat egin zezan, Iñaziori soineko baten erosteko. Ib. 90.
Herriak harentzat eske bat eginik, bertze aterbe bat bilatzen eta atzemaiten. HUZez 189.
Heien onetan, entzun dugunez, / eginen da zenbait eske. Etcham 124.
Garaiez ere dator mutillen eskea. "Cuestación"
.OrEus 132.
Eskeari utzi ezkero, nora jo zezakean?TAgUzt 202.
Etxerik-etxe ibilliko ziran Gabon-eskean. NEtxAntz 112.
Etxe errearen eskea. ErkiagBatB 116.
Zegaitik eskean jardun ez, eske dezentean?Ib. 116.
Hazparnen bertsolari-besta batean eske bat egin zan nere alde. Mattin 55.
Santa Agedaren eskean. UztLEG I 191.
[Elizari] berritze bat ona egina diote, duela zenbait urte, eskeak egin baitziren Ameriketako euskaldunetaraino. LarreArtzainE 74.
Santa Ageda bezperako eske au Euskal Erri geienean da. Insausti 319.
v. tbn. Ayesta 77. Zendoia 131.
azpiadiera-2.4
Exigencia. Gudaren eskeak geitzen dijoaz."Necesidades"
.EAEg 26-11-1936, 390.
Bere eskera behartu nahi duen egoskorkeria. "Exigencia"
.MEIG IX 117.
(en colab. con NEtx)
sense-3
3."Misérable, mendiant"Gèze.
azpisarrera-1
BARKA-ESKE,
PARKA-ESKE.
v. 2 barka.
azpisarrera-2
ESKEAN(V, G, AN; VP, Lar, Aq (G), Añ, H). Ref.: A; Iz ArOñ (txindurrixak), Ulz (berríe); Etxba Eib, Elexp Berg y ZestErret (eskian). Pidiendo; mendigando. "Eskean ibilli, andar a la gallofa" VP 28v. "Eskean bildutako ogi-puska" Ib. 45r. "Mendigar, eskean ibilli" Lar. "A la postulación" Aq 320. "Pordiosear, eskean ibilli" Añ. v. supra (1); cf. tbn. ejs. de eske + adj. + ines. supra(2). Tr. Usado por autores meridionales desde Beriain; al Norte se documenta en Axular y Etcheberri de Sara, y en algunos autores modernos como Mirande y Xalbador.
Nola atarietan dabilzan pobreak eskean. BerTrat 29r.
Abiatzen dira eskean. Ax 43 (V 27).
Erromeskeria eta pobrezia, eskean ibiltzea. ES 183.
Eskean dabilzan errumes erdi-illei. MbIArg I 117.
Badabiltza eskéan / atáris atári. LEKop 35.
Eskian legez itxaroten besteen ondasun apurrak. MgPAb 206.
Eskean biltzen duenarekin. AA I 619.
Eskian edo aldan moduban garbiro bizi. JJMgBasEsc 200.
Aterik ate eskian ibili. Astar II 89.
Eskian bebillan bere. UrMarIl 116.
Eliz-atarian eskean ainbeste aldiz ikusi izan zutelako. Lard 483.
Kaleetan barruna eskean asi. AranSIgn 79.
Abiatu zan otorduko garaian atez-ate eskian. BvAsL 51.
Eskean bizi diranak. ItzAzald 116.
Garbitokiko arimentzat eskean. AgKr 15.
Joan zirean Mundakara eskean. EchtaJos 17.
Eskian ibilteko eraz. KkAb I 43.
Lagunez lagun eskean asi. LdiIL 74.
Eskean ari zan. IrYKBiz 365.
Handik goiti eskean ibili zen. MdePr 139.
Bere azken egunak eskean bukatzeko. EtxdeJJ 273.
Asko izan ziran erririk-erri eskian zabaldu ziranak. SMZirik 48.
Erdi lanean, erdi eskean. ErkiagBatB 23.
Berari [Mariari] eskean joan. MAtxGazt 101.
Zure bertso ta bizitzako gora-beraren batzuk emango ote zizkidazuken eskean natorkizu. AtañoTxanKan 13.
Eskean zoiaz artuz / zaku ta palua. Ayesta 50.
Kaleria nasai eta lerro bikoizdunetan ibili nintzan ni ahal bezain xuxen eskean. LarreArtzainE 217.
Baiña ez naiz eskean ibili-zalea, zorrak egiten errezak dira eta. Insausti 30.
Eskean zetorkidana. MIH 191.
v. tbn.
BBatzarN 193. Xe 371. Sor Bar 61. AB AmaE 256. Enb 204. A Ardi 27. Jaukol Biozk 13. Tx B II 188. MendaroTx 142. TAg Uzt 255. Bilbao IpuiB 100. Salav 12. NEtx LBB 340. Alzola Atalak 50. Berron Kijote 138.
azpisarrerakoSense-2.1
(Tras gen. o tema nudo). Ondo dakit nik Iratargia / Eguzkiaren eskean / Ibilten dala aren argiaz / Zuzendu gaizan gabean. ABAmaE 84.
Oliyo eskian zebillela argiarentzat. BvAsL 54.
Ainbat urtian egondu gera / molla batzuen eskian. (In EtxabuKontu 139
).
Neskatxa baten eskean. AgG 267.
Maitasun eskean, eskale antzera. JaukolBiozk 65.
Diruen eskian. Enb 165.
Baita euri eskean daguan andana. LauxBBa 22.
Noizik beiñean, / ari so-dagio / argi eskean. LdiUO 50.
Ordaindutako baimenaren eskean etzaizkigu [...] etorriko. EAEg 23-2-1937, 1133.
Baimen eskean dijoazkion lanariei.Ib. 13-3-1937, 1267.
Aitonaren belaunetara atxiki kontu eskean. EtxdeJJ 214.
Prozesionian ibilia da / bera're euri eskean. Mattin(
inXaEzinB 114
).
azpisarrerakoSense-2.2
(Tras -tzeko
). Zakur aundi sendorra ondoratu zaio zaunkaka [...] arri koskor bat botatzeko eskean. TxillLet 29.
azpisarrera-3
ESKE-ANTZEAN,
ESKE-ANTZERA.
Como pidiendo. Eske antzera agintzen dautsut. Otx 15.
Bear dan diruaren eske antzean. ErkiagBatB 147.
Eske-antzean bezela, laguntza ta babesa opa dezaion. BerronKijote 146.
azpisarrera-4
ESKE-EGILE.
Postulante, que pide limosna. Eske egileari karrikaz karrika bera jarraikitzea. Laph 90.
azpisarrera-5
ESKE-EGUN.
Día de cuestación. Beste eske-eguna Gabonetan da. Insausti 319.
azpisarrera-6
ESKE ETA ESKE(Intens. de eske). Bere Aitari gure alde eske ta eske dagokana. MbIArg I 107.
Egon aren eske ta eske. Ib. 369.
Bere Aitari eske ta eske. Ub 138.
Doaienak (konfesatzera) usu, umil, eske ta eske. (373). LE-Ir.
Bere zartasuna alde batetik ta bere griña beste aldetik eske ta eske dagozka edariaren berotasuna. AA III 384.
Eske ta eske, gu infernuko ondarretara botetako. AñEL2 130.
Usteriduna eske ta eske egon yakon. Altuna 107.
Gustialdunai eske ta eske. Enb 201.
Osalariak eske ta eske ari zaigu guda."La necesidad de facultativos creada por esta [...] guerra"
.EAEg 30-1-1937, 935.
Beti euren ixera orren eske ta eske. AkesIpiñ 28.
Nere baietzaren eske-ta-eske ari dan bakoitzari. BerronKijote 161.
Eske ta eske nabilkio
Jaunari, eta alan be ez dot ezer jaresten. OnaindSTeresa 43.
azpisarrera-7
ESKE-IDAZKI.
Escrito de solicitud. Eske-idazkia nolakoa izan, Goi-Batzordeak esango du. EAEg 31-5-1937, 1730.
azpisarrera-8
ESKE IZAN (trans.).
Pedir, exigir. Ez du eskatzen [lan onek] jakiunde andirik; bakar bakarrik eske du biotz ona, ta arreta piska bat. AA III 360.
azpisarrera-9
ESKEKO.
azpisarrerakoSense-9.1
a)De pedir, de la mendicidad.
Cf. eskeko. Eskeko bidea baizik etzuela. MbIArg II 353.
Erribestekoai beren libertade eskekoa kenduko etzaie. CbEBO 56.
Eskeko bidean. HbEsk 134.
azpisarrerakoSense-9.2
b)(Tras tema nominal nudo).De petición de.
Laguntza-eskeko itzak. AnabPoli 48.
azpisarrera-10
ESKE-OPAK.
"(V-arr-ple), demandas y ofertas" A.
azpisarrera-11
ESKERA.
azpisarrerakoSense-11.1
a)(V-gip, G-nav). Ref.: Etxba Eib; Iz Als 49. (Con verbos de movimiento). A pedir, a mendigar. "Onutza eskea etortze zanín" Iz Als. Nere semiak eskera jun. BvAsL 82.
Bere atarittara eskera dijoakion bakoitzari. InzaAzalp 123.
Urten gendun urira, eskera. OrTormes 33.
Ez dator umezurtza geigo eskera. JaukolBiozk 49.
Eskera biali. TxB 190.
Bi lekaimetxo etorri dituk eskera. ABarGoi 18.
Gazte batzuek lagun artuta / atera gera eskera.UztLEG I 193.
azpisarrerakoSense-11.2
b)Buscando.
Or naasi dituk biak, ukabilka. Alderik-alde, elkarren eskera ta elkarri eskainka egiñalean dabiltzala, yo ta ankaz gora bota ditek nexka gaxoa. LdiIL 18.
azpisarrera-12
ESKERAKO.
Petitorio, usado para pedir. Azkenean txapela erantzita ipiñi deuskunean aurrean eskerako <ezke-> platertxu bat. AgIoan 267.
azpisarrera-13
ESKETIK.
azpisarrerakoSense-13.1
a)Por medio de la limosna.
Bere biziaren esketik atheratzeko. Laph 55.
Oro esketik behar, bertzela bazitazkelarik. HUZez 189.
Oinez eta esketik biziz. JEBer 59.
Erromes gorria, bizia esketik biltzen zuen. ZerbAzk 95.
Esketik bizi omen zen. MdePr 256n.
azpisarrerakoSense-13.2
b)De mendigar.
Bein batian esketik etxeruntz ikusi zuan Franziskok bere seme bat. BvAsL 82.
azpisarrera-14
ESKEZ.
azpisarrerakoSense-14.1
a)(Dv). Pidiendo. v. supra (1). Eztakizue zeren eskez zaudeten. LçMt 20, 22 (He zer galdetzen, TB, SalabBN galdegiten, Dv, Leon galdatzen, Ur, Echn, Or, Ker, IBk, IBe eskatzen, Ip galthatzen
).
Bake eskez iarten da. LçLc 14, 32.
Nola hi Iudu aizelarik, edatera niri eskez aut, bainaiz emazte Samaritana?LçIo 4, 9.
Itsu bat [...] amoina eskez. HeLc 18, 35.
Ikusten dire barkamendu eskez. HbEgia 13.
[Egarri bizi onek] egunean-egunean nagusiekana bultzatzen eban eskez, arren Aprikara joan eta Sarrazen ta Maomarrak kristartzeko baietza emon egioela eskatuten. BelausAndoni 7.
azpisarrerakoSense-14.2
b)(Precedido de gen.).A petición de.
Apaiz zenbaitten eskez. InzaAzalp 5.
Besteren eskez eginak. MIH 245.
azpisarrera-15
ESKE-ZAKU.
Saco de pordiosero. Iguzkiak erretzen badu urtarrila, zoazi eske-zakuaren bila.EZBB II 14.