1.
(BN-baig; SP (hilh-), LE UrtVoc (il-), Dv (+ ilh-), H (+ il-); ill- V-ple-och-m-gip; H (+ h-)),
illearri (Añ(AN))
Ref.:
A(illarri);
SatrVocP(ilarri)
. Tumba, sepultura; lápida; losa de una tumba."
Ilarria, sepultura"LEUrtVoc(no aparece en el orig.).
"Lieu de sépulture d'una famille; (proprement) pierre tumulaire. Ilharriko, qui appartient à la pierre sépulcrale"Dv.
"
Etxe bakhotxak iduki behar du garbiki bere hilarria, hilerria, [...] son lieu de sépulture"H.
v. hilobi. Tr. Documentado al Norte desde la primera mitad del s. XVII. Al Sur se encuentra en Mendiburu, y en otros autores a partir de finales del s. XIX. En DFrec hay 7 ejs.
Iaun mansoak hala zuen / iragan hillharria / nihon ere autsi gabe / gaiñeko estalkia. EZNoel 105.
Santa Paularen hilharri gaineko eskiribu debota. SPPhil 135 (He 138 hill-harri).
Obira baño len manea dezake illaren gorputza ill-oialik eta ill-arririk erabilli bage. MbIArg I 293.
Orroitzean guziak harako garela [...] / hilharriak nahi du izan aphaindua. HbEsk 200.
Nere hilarriko hobiraino. DvLEd 230.
Illarri edo epitafio baten agiri dira iruron izen eta lanak. Ezale 1899, 7a.
Ai, bihiñoa hil beharko da! Eiheran du hil harria. Ox 75.
Jesus atheratu zen bere hobitik, hil-harria higitu ere gabe. ZerbIxtS 91.
Ilarri ondoan gorputza utzirik ill-etxean sartu baiño len. OrAitork 236.
Apez hunen hil-harrian irakurtu digularik 1840-ean sortua [...] zela. ZerbAzk 77.
Mutil gazte baten illarria dago leku ortan. AZink 153.
v. tbn. Mde Pr 256. Hil harri: Gç 93. Prop 1880b, 11. Iratz 83. MIH 242. Il-arri: Lh Yol 7. Or Mi V. Anab Aprika 90. Zait Plat 20. Illarri: JMB ELG 121. Txill Let 128. Ibiñ Virgil 46. Berron Kijote 162. Ilarri: MIH 401.
sense-2
2.(
i- BN-baig ap. Lh; Dv (+ ilh-)).(Pl.).Cementerio, camposanto."Au pluriel, cimitière. Ilharrietako, qui appartient au cimetière"Dv.
v. hilerri; cf. hilarrieta. Illharrietan sartzean eta illkitzean. EZMan II 40.
Hil-otsak akhabatu eta hil-harrietara baneramate. Han dago zilho bat handia zabaldurik. DvLEd 185.
Hilaren etxetik elizaraino, elizatik hil-harrietaraino. HUAurp 88.
Aski duzue bezperetarik lekora hil-harrietan kausitzea. ZerbIpuinak 127.
Hilarrien ikusteak gitu bakarrik apur bat ilhunduko. JEBer 11.
Zonbat jende bizi den lege zorrotzetan / bizientzat eraiki hil-harri hotzetan. XaOdol 250.
27an hilarrietan norbeit trenputxartu da, zorionez gerokorik gabe. Herr 1-2-2001, 4.
v. tbn. Elzb PAd 19. Iratz 25. Larre ArtzainE 306.
azpisarrera-1
ELIZ HILARRI(Urt; eliza-hilerri Ht VocGr
Lecl; eliziarri Urt). "Catacumbae, eliziarri komunak, eliziarri publikoak" Urt IV 293. "Carnarium, caemeteriu, Elizillhárriak" Ib. 250. "Cimetière" Ht VocGr. Berzekin diezadazu / ontasun hau begira, / ene gorputza altxa dadin / eliza illharrira. EZEliç 367.