1.
(AN, BN ap. A
; SP, Urt IV 203, Lar, Añ(V, G, AN), VocBN, Dv(s.v. inguru), H),
unguruka (Sal, S (üngürüka), R ap. A),
unguka,
ingurka,
ingurika. Dando vueltas; rodeando."Retortero, al retortero"Lar.
"(Ir o venir) rodando, inguruka joan, etorri
"Añ.
"Par tours faits autour d'un centre réal ou fictif. Inguruka dabila arranoa sarraskiaren eske
"H.
"Rodando, girando"A.
v. itzulinguruka. Badabiltza, ordea, inguruka, probetxu gabe, bethiere lekhu berera bihurtzen direla. Ax 97 (V 66).
Arzaia ez dabil isilka, ingurka ta gordeka; zuzen-zuzen dijoa bere ardietara. MbIArg I 371.
Etsaia alferrik dabil, / leoia bezela, / inguruka, ustez zerbait / artuko duela. GavS 24.
Trapu tzar bat bezala inguruka gain-behiti yausten nintzela. ElzbPAd 44.
Arranoak beren kafien eta ohantzen ondoan egaldaka, ingurika. Zub 118.
Ardi sarkoia esi-inguruka / dabilla argigune billa. OrEus 82.
Eta han gelditu ziren, lekuaren gainean inguruka, lurrari zangoez joka. JEtchep 101.
Inguruka ibilten asi bedi eta urrats neurtuz lurrari ots-eragiten. IbiñVirgil 98.
Egazti ankerrek inguruka ta inguruka / besteengandik berezi [ninduten] ahaleginetan. LasaPoem 98.
Lürra da üngüka ari, eta ez ekhia, üdüri dian bezala. Egunaria 13-3-1974 (ap. DRA
).
v. tbn. LE Doc 47. Darric RIEV 1912, 225. Lh Yol 30. Barb Sup 164. JE Ber 50. Mde Pr 92. Gazt MusIx 107.
azpiadiera-1.1
(Precedido de dat.). An dator mirua egazka etxiari inguruka, egunaro oi eban begiraldija egitten. Otx 171.
azpiadiera-1.2
(Precedido de gen.). Alrededor (de). Ludiaren inguruka, Elkanoren antzera zijoazten itsas gizonekiñ. LhYol 16s.
Yaun illezuri agurgarri batzuk ari zenituen zerbaitetan, mai baten inguruka, paper ta idazti sail aundien artean. LdiIL 63.
azpiadiera-1.3
En círculo. Exeri ziran, bada, aietatatik sei, larru-gaiñean inguruka. "A la redonda de las pieles"
.BerronKijote 123.
azpiadiera-1.4
(Hablar)con rodeos."Au fig. par circonlocution, circuit de paroles. Mintza hadi zuzen, eta ez hola inguruka
"H.
Eziñ ukatu dituztenian euren gaiztakeriak, dabiltza inguruka. KortazarSerm 403.
Hitzak nahi nuan tokira zuzentzen ausartu ez, eta inguruka hasi nintzan mintzatzen. OskKurl 113.
Gauza zikhinak ez ditu aiphatuko, edo neholaz aiphatu gabe ez baditu uzten ahal, polliki eta inguruka mintzatuko da hetaz. LfELit 93.
sense-2
2."(AN-5vill), (andar) curioseando"A.
sense-3
3.(Sust.).Rodeo. Ekusten zuten lotan gelditzen zirala beti israeldarrak beren ingurukak egin ta. MbIArg I 390.
azpiadiera-3.1
(Fig.). Ezpaliz Jangoikoa den bezain ona ta urrikaltia, inguruk oriek artu bage emanen lioke bekatariari dagokan sari ta pena gogorra. MbIArg I 119.
Leialtarzünik eta üngürükarik gabe aritzerik ez da bakhoitz zonbaitetan baizik, eta hetarik zen Juhane Arhainx. Eskual 21-2-1913, 4.
azpisarrera-1
INGURUKAKO.
Que da rodeos. Orra egi bat, ingurukako izketa uts politarik gabea. LdiIL 91.