1.
(-ille V, G; Urt III 419; -alle VP 92r (
-rz-
), Lar, Añ),
urtzailla (V),
urtzale (L, B),
hurzaleRef.:
A(urtzailla)
. "Fundidor"VP, Lar,
A.
"Herrero, otro que llaman fundidor"Lar.
"Refinador"Ib."Herrero, el fundidor"Añ.
"Fondeur (de cloches, etc.)"Lh.
Cf. Lar Cor 71: "El otro acercándose a la fragua con una palanca gruesa y larga de hierro, [...]; llámase urtzallea, fundidor, derretidor". Urtzalliak bete biar dau sutegija miaz. Mg PAb 126. Alan igunpian ta mallupian apainduten dau agoia urtzalliak. Ib. 127 (129 urtzalle batak; 125 urtzalla bi). Zeñu hurzalia bezain triste da jaun hura. Eskual 7-2-1908, 3. Nik burnia meetu edo igezten detalako igela izena det. Burnia urtzen dutenai urtzallea esaten zaie. Garayalde Elezar 75. Ni naiz urtzalleetan / aurrena kantatzen; / izerdia dariot / burni-salda urtzen. NEtx Antz 18. Peru nekazari edo Matxin urtzailerena. MIH 166. En DFrec hay 3 ejs. de urtzaile.
sense-2
2.urtutzaile. (Lo) que consume, debilita. Izerdi aundi eta urtutzalle, edo odol korrimentu bildurgarri batzuen itxuran ere azaldu oi da [gaitza]. Aran-BagoManMed 215.
sense-3
3."Elur-urtzalerik oberena iduzkia da (B), el mejor fundidor de la nieve es el sol" A
azpisarrera-1
URTZAILE-PALANKA. "La barra o palanca mayor [...], otras 2 barras llamadas urzaillepalancas
"(1804). GoiBur 290.