Pertsona-izenak

Urdin izenaren Erdi Aroko hipokoristikoa. Ikus Urdin.

Urdin izenaren Erdi Aroko hipokoristikoa. Ikus Urdin.

Zuhaitz izena (Betula sp.). Antzina saroien erdigunean landatzen zen, bere azal zuriak saroia bertan zela adierazten baitzuen.

Izen honetako mendi bat baino gehiago daude Euskal Herrian. Esate baterako, Eibar-Ermuetan (Gipuzkoa, Bizkaia) eta Berangon (Bizkaia).

Euskal mitologian urtearen lehenengo eguna da, Urteberri alegia. Egun sakratua da, eta orduan bildutako urak ahalmen bereziak ditu.

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Ursinoren baliokidetzat ematen da. Azken hau oinarritzat ursus ('hartza') duen latineko Ursinus-etik atera da. Santuaren eguna azaroaren 9an da.

Fortun izenaren aldaera. Ikus Orti.

Jainkoaren euskal izen zaharra. XVII. mendeko Zalgize idazlearen ustez zeruaren deizio zaharra zen. Hemendik sortu dira Ortzadar, Oskarbi eta beste. Aurreneko aipamena XII. mendeko Codex Calixtinus-ekoa da, non Compostelako Donejakuera joateko bidea aurrenekoz deskribatzeaz gainera euskarazko lehen hiztegitxoa ere biltzen baita: 'Barbara enim lingua penitus habentur. Deum uocant Urcia (...)'. Horretaz gain, Euskal Mitologiako izakia ere bada, ekaitza eta harria ekartzen dituena, zenbait lekutan Hodei izenaz ezagutua. Aldaera: Ortzi.

F. Navarro Villosladak idatzitako Amaya o los vascos en el siglo VIII liburuan agertzen den pertsonaia. A. Campión idazle eta ikertzaileak (Iruñea, 1853 - Donostia, 1937) Utxin de Mendaur goitizena erabili zuen.

Latineko Victor izenaren gentiliziotik atera da. Santuaren eguna maiatzaren 16an da. Aldaera: Bittoren (Deun-ixendegi euzkotarra). Ikus Viktor.