Pertsona-izenak

Erdi Aroko euskal izen arruntenetakoa. 804. urtean Valpuestako elizbarrutia (Burgos) sortu zenean Obeco zen lekukoetako bat. 932an Obeco-k eta bere anaiak Añanan (Araba) zeuzkaten lurrak saldu zituz-ten. Franko erabilia izan zen Euskal Herri osoan, eta dokumentazioan nonahi agertzen da. Toponimian ere utzi du aztarna: Trebiñun eta Sopuertan (Bizkaia) Obekuri ('Obekoren hiria' jatorriz) deituriko kontzeju eta auzoa ditugu, hurrenez hurren. A. Irigoienen ustez on adjektiboaren hobe konparatiboa dago oinarrian. Bukaeran Eneko izenean agertzen den -ko atzizki hipokoristikoa dugu ikertzaile bizkaitarraren arabera.

Otho greziar izenetik dator. Oso erabilia izan zen Germaniako erregeen artean. San Odon kristau munduko monasteriorik handiena zen Clunyko (Frantzia) abadea izan zen, X. mendean. Musikagileen patroia da. Santuaren eguna azaroaren 27an ospatzen da.

Subilla Morillas (Araba) herriko Andre Mariaren ermita. Egungo eraikuntza berria da, antzinakoa erori baitzen. Santuaren eguna uztailaren 2an da.

Andre Mariaren antzinako ermita, Zizur zendeako Larraia (Nafarroa) herri hustuan.

Erromatarren garaiko geografoen lanetan ageri den Oiassó. edo Oiarso izenak egungo Oiartzualdea adierazten zuen, irudi duenez.

Gizaburuaga (Bizkaia) herriko Andre Mariaren ermita. Diotenez, Ziortzako kolegiatak sortu zuen ermita, eta, horregatik, aipatutako kolegiatako apaizak meza ematen zuen jaiegunean, irailaren 8an. Ermita ondoan dagoen haitzuloan ba omen dira laminen oinatzak. Nafarroan ere bada Oibar izeneko herria.

Erdi Aroko izena. Arrasaten (Gipuzkoa) 1539an ageri da.

Oger (es)

Usaiako izena da Erdi Aroan. 1274an Maulen (Zuberoa) aurkitzen dugu, 1319an Donibane Garazin (Nafarroa Beherea) eta 1329an Erriberrin (Nafarroa). Azken bi herri hauetakoak Nafarroako gorteetako ordezkariak ziren. XV. mendeko Bienandanzas e Fortunas liburuan izen honetako bi lagun aipatzen dira, bat Amezketan (Gipuzkoa) eta bestea Lazkaon (Gipuzkoa).

Izen arrunta, maiz basoa hitzaren baliokidetzat eman ohi dena. Erromatarren garaiaz geroztik jainkotzat hartu izan dira baso eta oihanak.

Antzinako kulturetatik datorkigu baso edo oihanen alderako erakargarritasuna. Gogoan izan Erromako Silvia jainko izena. Aldaerak: Basoa eta Oihane. Ikus Silbia.