Pertsona-izenak

Oñatiko (Gipuzkoa) auzoa eta Andre Mariaren eliza. Izena leinztarren eta oñatiarren artean 1388tik 1401era bitarte izandako borrokaz mintzo den erromantze batean ageri da:

Gaitza zenduan Leinztarrok Urruxolako lekaioa
sendo zenduan odol hori bihurtuko jatzu gatzaioa.

Martioda (Araba) herriko ermita erromanikoa; 1935ean erre eta barruko margolan gotiko ederrak galdu ziren. Ermita berez Urrialdo herri hustuko eliza zen. Irudia Martiodako elizan gordetzen da.

Erdi Aroko izena, beranduago Mari adierazteko erabilia. Anbotoko Damaren haitzuloari Urrikaren koba deitzen zaio.

Lizoainibarko hiribildua (Nafarroa). Ikusi Urrotz.

Lapurdiko herria. Ikusi Urruña.

Euskal mitologian urtearen lehenengo eguna da, Urteberri alegia. Egun sakratua da, eta orduan bildutako urak ahalmen bereziak ditu.

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Ursinoren baliokidetzat ematen da. Azken hau oinarritzat ursus ('hartza') duen latineko Ursinus-etik atera da. Santuaren eguna azaroaren 9an da.

Ursina (es)

Gaztelaniazko Ursínen baliokidetzat emandako emakume izena Deun-ixendegi euzkotarra lanean (Arana eta Eleizalde, 1910). Ikus Urtsin mutil izenen zerrendan.

Arizkun herriko dorretxe ospetsua, Baztan ibarrean (Nafarroa). Izen bereko erromantze batean agertzen da, Erdi Aroan. Pedro Urtsukoa izan zen El Doradoren bila atera zen Agirre 'Eroa'-ren taldeko kapitaina, baina azkenean Agirrek berak hil zuen. Honela dio aipatutako erromantzeak:

Urtsuan zazpi leiho, zapiak lerro-lerro;
Lantainako alaba Urtsuan defuntu dago.
Urtsuan defuntua, Santa Ana kausituan;
adios erran gabe etxetik partitua.

Kanboren eta Makearen arteko mendia (Lapurdi). Ikusi Urtsua.