Pertsona-izenak

Nieves (es)

Bi dira izen honetako Andre Mariaren adbokazioak: Muxikako (Bizkaia) Gorozika auzoko ermitakoa eta Markina-Xemeingo (Bizkaia) Iruzubietakoa. Bigarren honen jaia abuztuaren 5ean da, baina erromeria hurrengo igandean egiten da. Gorozikakoa ere abuztuaren 5ean zen, gaur egun ospatzen ez den arren. Aldaerak: Edurne eta Edurtza.

Mediterraneoko isurialdeko ibaiak. Adar luzeena Lagranen (Araba) jaiotzen da, eta Kanpezun (Araba) Azazetako eta Musituko Ega ibaien ura hartzen du. Ikusi Ega.

Izen arrunta. Ikusi egia.

Deierri (Nafarroa) ibarreko Andre Mariaren ermita. Ama Birjina nekazari bat goldaketan ari zenean agertu omen zen, Allotz eta Lakar herrien arteko mugan, eta horregatik bi herriek nahi omen zuten. Azkenik, ermita irudia aurkitutako lekuan eraikitzea erabaki omen zen, bi herriena izateko. Bada aurkikundeaz mintzo den kanta. Jaiak abuztuaren 11n eta irailaren 8an dira.

Paulino Solozabal (Etxebarria, 1912 - Mungia, 2009) idazlearen goitizena, egia eta eder hitzez osatua. Hainbat aldizkaritan idatzi du eta Uskeriak, Urre-bizitza, Gizonetan eta Erri Arnasa izeneko liburuak eman ditu argitara.

Ollarango (Nafarroa) herria eta Andre Mariaren adbokazioa. XIII. mendearen amaierako irudia Done Mikelen elizan dago gorderik. Kataluñako Arte Museoan bada ohol gainean egindako Egillorko margolan bat. Herriaren lehendabiziko aipamena 1099. urtekoa da; Zeia Zarra zeritzan monasterioko lurrak luberritzeagatik izandako epaiei zor zaie. Herriko jaiak irailaren 29an dira.

Beste batzuetan bezala herriak sortutako izena da hau, gaztelaniazko Justaren baliokidea. Osagaiak egoki adjektiboa eta -ne bukaera femenino berria dira.

Goiznabarra, goiztiria, egunsentia edo eguantza beti miretsi eta gurtu izan da, eguzkiaren eta biziaren itzulera adierazten duelako. Arrazoi honengatik etxeak, eliza erromanikoak, eta zaharragoak diren neolito garaiko trikuharriak ere Ekialdera begira eraiki izan dira. Aldaerak: Goizalde, Goizargi, Goiztiri, eta Goizane.

Izen arrunta, ostegun hitzaren ordaina mendebaleko euskaran. Ikusi ostegun.

Munduko erlijio zahar guztietan egon da Eki edo Eguzkiarekiko jaiera, hori baita bizitzaren iturria. Lazarragaren poemetan (1567) honela ageri da: Guztioen gañetiko larrosea, eguzki ederraren esposea. Ikus Eki eta Ekhi.