Pertsona-izenak

Victoria (es), Victoire (fr)

Garaipena izen arruntaren adierakidea zen lapurtera klasikoan. Ikus Bitori.

Victoria (es), Victoire (fr)

Ikus Bitori.

Burguko (Araba) antzinako ermita, Andre Mariari eskainirik zegoena. Garaoa herria izan zen, baina bertako bizilagunak Burgelu hiribildura joan zirenean eliza baino ez zen geratu. Beranduago eliza bera ere hondatu zen.

Pura (es), Purificación (es)

Ikus Garbiñe.

Purificación (es)

Ikus Garbiñe.

Inmaculada (es), Purificación (es)

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Purificación (de Nuestra Señora)ren euskarazko baliokidetzat eman zen, eta ezin da ukatu arrakasta handia izan duela. Azken urteotan Inmaculadaren kidetzat ere erabili izan da. Garbikundez haurra izan eta handik 40 egunetara egiten zen garbitze erritua gogoratzen da. Jai hau Ekialdekoa zen eta Mendebaldera VII. mendean baizik ez zen iritsi. Argizari edo kandelak eramateko ohitura beranduagokoa da. Jaia otsailaren 2an da. Aldaerak: Garbi, Garbikunde eta Kutsuge.

Erdi Aroko izena. Adibidez, Apardozen (Nafarroa) 991. urtean Garbisso aurkitzen dugu eta Erronkari aldean (Nafarroa) 1098an Garbiss Maniz.

Erdi Aroko izena, Arabako Gardelegi eta Nafarroako Gardelain toponimoen oinarrian dagoena. Otsagabian (Nafarroa) 1072an Gardele Acenarz genuen eta Orontzen (Nafarroa), urte berean, don Gardele. Cardiel erromantzeko aldaera XI. mendean aurkitu dugu Uskartzen (Nafarroa): Kardiel Belasconis.

Andre Mariaren ermita, Berriatukoa (Bizkaia). Ama Birjinaren laguntza jasotzeko hiru larunbat jarraitutan joan behar da ermitara. Ondarroako arrantzaleek laguntza eskatu ohi zioten, ezer ere gerta ez zekien. Artibairen ertzean dago ermita, errepidearen ondoan. Jaia irailaren 8an da. Umeak zaintzeko honako hau esaten da:

Ama Birjiña Gardotzako
Gure ume hau ez da ezetako
Ez loditzeko, ez argaltzeko
Hiru zapatutan etorriko naz eta
Mesedetxu bat beretzako.