Nafarroako monasterioa eta Andre Mariaren adbokazioa. IX. mendean eraikitako Salbatoreko monasterioa lur eta etxe askoren jabe izan zen Nafarroa osoan. Gainera, bertan Nunilo eta Alodia santen erlikiak eta Nafarroako errege batzuen gorpuak gorde ziren. Eraikuntza ikusgarria eta balio handikoa bada ere, aipagarriena soto edo kripta dugu. Leire, irudi duenez, latineko Legionarius izenetik atera da. Aldaerak: Leiore eta Lexuri.
(...)
2. En trabajos posteriores he tocado también el tema esporádicamente. Así en Las lenguas de los vizcaínos.' Antroponimia y Toponimia medievales, Bilbao 1985, §29, p. 34, (12), se puede leer: "hay en el museo de Bilbao otra estela que dice: + Ego Lehoari / et Maria, lectura preferible, por razones externas, a Lehdari. Este nombre de persona es a todas luces evolución de latín legionarius convertido en cognomen y ulteriormente en nomen en la Edad Media con diversas variantes, tales como Leioar, Lifuar, Liger, Leier, etc., así como también Ligoarius Molinivarrensis abba, con -g- antiyod, documentado antes en el nº 151 de San Millán, véase §7, y que en Navarra dio lugar al topónimo conocido actualmente como Leire. lugar de asentamiento del importante monasterio medieval"
(...)
(...)
Naturalmente no podemos saber con certeza cómo oía dicho topónimo el escribano que compuso el documento del siglo XI, si bien la forma Leiere, usada en Navarra por la actual Leire, tenía inequívocamente [j]. lo que no está necesariamente en contra de que hubiera, según áreas de hablantes, formas alternantes con oclusiva sonora -g-, rechazándose en ellas la [j], como veremos más abajo, §6 y ss., en ego, ‘moler, etc.', seguramente de *eiho / eio. El problema consiste en saber en qué momento se desarrolló en determinadas áreas y en determinados contextos la -g- antiyod, problema que la ambigüedad de las grafías antiguas no ayuda a aclarar en relación con épocas pasadas.
(...)
(...)
Nafarroako monasterioa eta Andre Mariaren adbokazioa. IX. mendean eraikitako Salbatoreko monasterioa lur eta etxe askoren jabe izan zen Nafarroa osoan. Gainera, bertan Nunilo eta Alodia santen erlikiak eta Nafarroako errege batzuen gorpuak gorde ziren. Eraikuntza ikusgarria eta balio handikoa bada ere, aipagarriena soto edo kripta dugu. Leire, irudi duenez, latineko Legionarius izenetik atera da. Aldaerak: Leiore eta Lexuri. // Monasterio navarro y advocación mariana. El monasterio del Salvador surgió en el siglo IX y fue propietario de gran cantidad de terrenos y casas en toda Navarra. En él yacieron los restos de algunos reyes de Navarra y de las santas Nunilo y Alodia. La edificación es de gran belleza y valor, pero lo más destacable es su cripta. El origen de Leire, al parecer, hay que buscarlo en el nombre latino Legionarius. Variantes: Leiore y Lexuri.
(...)
Nafarroako monasterioa eta Andre Mariaren adbokazioa. IX. mendean eraikitako Salbatoreko monasterioa lur eta etxe askoren jabe izan zen Nafarroa osoan. Gainera, bertan Nunilo eta Alodia santen erlikiak eta Nafarroako errege batzuen gorpuak gorde ziren. Eraikuntza ikusgarria eta balio handikoa bada ere, aipagarriena soto edo kripta dugu. Leire, irudi duenez, latineko Legionarius izenetik atera da. Aldaerak: Leiore eta Lexuri.
IÑ.SATR.PV - Jose Mari Satrustegi: ereile eta lekuko
Laburdura: IÑ.SATR.PV
Egilea: IÑIGO ARIZTEGI, Andres
Titulua: Jose Mari Satrustegi: ereile eta lekuko
Lan oharra: Mendaur I
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia
Tokia: Iruñea
Data: 2005
Erreferentzia:
Oharrak: Jose Mari Satrustegi euskaltzainak Príncipe de Viana hilabetekarian argitara emandako artikuluen bilduma da. Aurkibide onomastiko osoa erauzi da (283-299. or.).
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
SATR.EI.72 - Euskal izendegia
Laburdura: SATR.EI.72
Egilea: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Titulua: Euskal izendegia
Lan oharra: Nomenclátor onomástico vasco
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Iruñea
Data: 1972
Erreferentzia:
Oharrak: Euskaltzaindiaren izendegiaren lehen edizioa izan zen
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
TXILL.EI - Euskal izendegia (1972)
Laburdura: TXILL.EI
Egilea: ÁLVAREZ ENPARANTZA, José Luis ("Larresoro", "Txillardegi")
Titulua: Euskal izendegia (1972)
Lan oharra: Pertsona izenak
Paratzailea:
Bilduma: Euskara Batua zertan den
Aldizkaria:
Argitaletxea: Jakin Arantzazu
Tokia: Oñati
Data: 1974
Erreferentzia: 164-179
Oharrak: ECO zerbitzuko Patxi Galék egindako datu-bilketa eta migrazioa.
Mota: liburu zatiak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
SATR.EI.77 - Euskal izendegia
Laburdura: SATR.EI.77
Egilea: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Titulua: Euskal izendegia
Lan oharra: Nomenclátor onomástico vasco / Nomenclateur de prénoms basques
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Iruñea
Data: 1977
Erreferentzia:
Oharrak: Euskaltzaindiaren izendegiaren bigarren edizioa izan zen
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
SATR.EI.83 - Euskal izendegia
Laburdura: SATR.EI.83
Egilea: SATRUSTEGI ZUBELDIA, Jose Maria
Titulua: Euskal izendegia
Lan oharra: Nomenclátor onomástico vasco / Liste des prénoms basques
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Bilbo
Data: 1983
Erreferentzia:
Oharrak: Euskaltzaindiaren izendegiaren hirugarren edizioa zen
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
DRPLV - De re philologica linguae vasconicae
Laburdura: DRPLV
Egilea: IRIGOIEN ETXEBARRIA, Alfontso (zuz.)
Titulua: De re philologica linguae vasconicae
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Deustuko Unibertsitatea
Tokia: Bilbo
Data: 1986-1995
Erreferentzia:
Oharrak: Alfonso Irigoien Etxebarria irakasleak zuzendurik, bost liburuki plazaratu ziren (I-1986, II-1987, III-1990, IV-1992 eta V-1995). Artikuluetako asko beste nonbaitetik hartuak dira. Halakoetan saiatu gara jatorrizko erreferentziak ematen, hala nola "Euskera" aldizkarikoak, Euskalarien nazioarteko jardunaldiak (Bilbao, 1981), eta abar.
Mota: aldizkariak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: hizkuntza azterketa
GOR.SAL.EIZ - Euskal izendegia. Ponte izendegia
Laburdura: GOR.SAL.EIZ
Egilea: GORROTXATEGI NIETO, Mikel & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Titulua: Euskal izendegia. Ponte izendegia
Lan oharra: Pertsona izenak
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia & Justizia, Lan eta Gizarte gaietako Saila, Eusko Jaurlaritza
Tokia: Gasteiz
Data: 2001
Erreferentzia:
Oharrak: Euskaltzaindiko Onomastika Batzordearen zuzendaritzapean eginiko izen zerrenda da, helburu arauemalea duena. Testua Bilbon, Euskaltzaindiaren egoitzan, 2001eko irailaren 14an eta Iruñean, 2001eko urriaren 5ean onartua izan zen eta Euskera agerkarian ere izan zen argitaratua (XLVI (2001-2), 113-1137). Erreferentzietan aipaturiko era bakoitza ageri den liburuko orrialdea ematen da, hala azalpena daramaten izenen zerrenda nagusiari dagozkionak, nola Euskara-erdara hurrenkerako amaierako aurkibideetakoak.
Zerrenda hau EODA zerbitzutik jaso eta ECO egitasmoko Patxi Galék egin zuen migrazioa.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.