Pertsona-izenak

Victoria (es), Victoire (fr)

Garaipena izen arruntaren adierakidea zen lapurtera klasikoan. Ikus Bitori.

Victoria (es), Victoire (fr)

Ikus Bitori.

Burguko (Araba) antzinako ermita, Andre Mariari eskainirik zegoena. Garaoa herria izan zen, baina bertako bizilagunak Burgelu hiribildura joan zirenean eliza baino ez zen geratu. Beranduago eliza bera ere hondatu zen.

Engracia (es), Gracia (es), Engrace (fr), Grace (fr), Engratia (en)

Graziaren aldaera da, bokal baten epentesia eta -ia multzoko azken -aren galtzea jasan dituena (cf. Maria -> Mari). Ikus Grazia. Garazi, bestalde, Nafarroa Behereko eskualde baten izena ere bada (Cize frantsesez), euskaraz idatzitako lehen liburuan (1545) ageri dena:

Garaziko herria benedika dadila
Euskarari eman dio behar zuen tornuia.

• 66. araua: Santutegiko izen ohikoenak (2019)
• 125. araua: San, santu, done eta besteren erabilera (2003)

Pura (es), Purificación (es)

Ikus Garbiñe.

Purificación (es)

Ikus Garbiñe.

Inmaculada (es), Purificación (es)

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Purificación (de Nuestra Señora)ren euskarazko baliokidetzat eman zen, eta ezin da ukatu arrakasta handia izan duela. Azken urteotan Inmaculadaren kidetzat ere erabili izan da. Garbikundez haurra izan eta handik 40 egunetara egiten zen garbitze erritua gogoratzen da. Jai hau Ekialdekoa zen eta Mendebaldera VII. mendean baizik ez zen iritsi. Argizari edo kandelak eramateko ohitura beranduagokoa da. Jaia otsailaren 2an da. Aldaerak: Garbi, Garbikunde eta Kutsuge.

Andre Mariaren ermita, Berriatukoa (Bizkaia). Ama Birjinaren laguntza jasotzeko hiru larunbat jarraitutan joan behar da ermitara. Ondarroako arrantzaleek laguntza eskatu ohi zioten, ezer ere gerta ez zekien. Artibairen ertzean dago ermita, errepidearen ondoan. Jaia irailaren 8an da. Umeak zaintzeko honako hau esaten da:

Ama Birjiña Gardotzako
Gure ume hau ez da ezetako
Ez loditzeko, ez argaltzeko
Hiru zapatutan etorriko naz eta
Mesedetxu bat beretzako.