Pertsona-izenak

Erdi Aroko izena. Etorkiz gentilizioa zen ('Gaskoniakoa'), Alaman, Frantzes eta beste bezala. Aldaera: Gaskoi.

Gaspar (es), Gaspard (fr), Caspar (en)

Aditu guztiak ez datoz bat izen honen etorkiaz mintzatzerakoan. Batzuek esanahi poetikoa emanik 'munduko mezularia' itzultzen dute; beste batzuek, berriz, 'altxortzaina' adiera duen persiar jatorriko izena dela uste dute. Gaspar Hiru Errege magoetako bat dugu (ikus Meltxor).

• 66. araua: Santutegiko izen ohikoenak (2019)

Erdi Aroan aurkitzen dugu euskal izen hau Lesakan (Nafarroa) 1366an, Gastea d'Alçayaga eta Bilbon 1464an, Gastea d'Espaster. Itxuraz Gartzearen aldaera da eta gazte euskal izenondo ezagunarekin loturik dago. Gasteiz toponimoaren oinarrian dagoela dirudi.

Erdi Aroko izena; lehendabizikoz Leiren aurkitzen dugu 1124an. 1417an Balmasedako (Bizkaia) Gaston Aiala agertzen da banderizoen borroketan.

Mitologiako pertsonaia. Gauez argi itxuran agertzen den izakia izendatzen du. Leku batzuetan Inguma-tik babesteko eskatzen zaio: Hi, aldiz, jin hakitala Gauargia.

Gauez etxeetatik kanpo bizi den izaki mitologikoa, gauaren beraren irudikapena dena. Honek gauez etxetik landa egiten den lana zigortzen du, eta bereziki harrokeriagatik edo apustu egiteagatik etxetik irteten direnak. Ataunen (Gipuzkoa) behin neska talde bat goruetan ari omen zen, eta haietako batek urrutiko iturri batetik ura ekarriko zuela esan omen zuen. Etxetik atera omen zen, baina bidean galdu eta ez omen zen berriro agertu. Haizearen txistuarekin batean, hala ere, hauxe aditu omen zuten etxean gelditu zirenek: Gaua gauekoarentzat eta eguna egunezkoarentzat.