(...)
OBS.- Otsoportillo es, con variantes, un topónimo muy repetido en Navarra, desde Urbasa hasta Ollo Arakil, y la Améscoa, es decir, alrededor de las sierras de Urbasa y Andia donde hasta tiempos recientes ha existido la fiera. Según Rafael Carasatorre en trabajo en publicación, estos topónimos suelen estar en relación con el sistema ancestral de cazar lobos mediante loberas. "Se escogía el terreno por su configuración y por la querencia del animal. Construían dos paredes, que empezaban a una distancia una de otra de 100 a 200 metros; los muros podían tener dos metros de altura; su trazado era convergente, se iban juntando en forma de embudo hasta terminar en un hoyo profundo, disimulado con ramaje y hojas. Los muros abocaban a él sin juntarse y dejaban a la vista un espacio libre, un portillo. Organizaban resaques, tratando de hacer que huyeran en dirección a la lobera; una vez entre sus paredes corrían, pensando escapar por el portillo. Cuando caían en la trampa se les remataba desde arriba con lanzas, flechas y piedras".
El sistema dejó de utilizarse en el siglo XVII, con la extensión del uso de las armas de fuego. En documento de 1649 en Unanua, se menciona "el bocal donde se cogen los lobos hacia la peña de Berain". Al amojonar la misma peña medio siglo más tarde dicen: "bocal donde antiguamente los de Unanua cogían los lobos", y en 1714 "oio echo en lo antiguo por los de Unanua para cazar lobos". Entre esas fechas se produjo pues el abandono del sistema (RC).
(...)
(...)
OBS.- "El portillo de los lobos". Ver en el glosario PORTILLO [PORTILLO: 'Camino angosto entre dos alturas' (DRAE). Es castellano común, muy corriente en Navarra. En la Ribera aparece frecuentemente documentada la variante portil, portill, con apócope de -o típicamente navarroaragonesa (cf. cabez por cabezo, Castiltierra... etc). Ver PORTILU].
(...)
Egilea: JIMENO JURÍO, José María [Roldán Jimeno Aranguren & David Mariezkurrena Iturmendi]
Titulua: Estudios de toponimia navarra
Lan oharra:
Paratzailea: Roldán Jimeno Aranguren & David Mariezkurrena Iturmendi
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Pamiela
Tokia: Iruñea
Data: 2004
Erreferentzia:
Oharrak: Liburuak Jose Maria Jimeno Juríok idatzitako zenbait artikuluren bilduma da, hil ondoan berrargitaratua. ECO zerbitzuak eginiko migrazioa. Liburuaren orrialdea (edota ohar zenbakia) ematen da erreferentzia gisa, baina edozein kasutan ere kontsulta daiteke jatorrizko artikuluaren identifikazioa "testuingurua"n jaso baita.
Badago Patxi Salaberrik eta Roldán Jimenok paratutako edizio eguneratua: Obras Completas de José María Jimeno Jurío 40, Pamiela, 2012.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
OV.03 - Toponimia de la Cuenca de Pamplona. Cendea de Olza
Laburdura: OV.03
Egilea: JIMENO JURÍO, José María
Titulua: Toponimia de la Cuenca de Pamplona. Cendea de Olza
Lan oharra: Onomasticon Vasconiae 3
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Bibo
Data: 1989
Erreferentzia:
Oharrak: Badago Patxi Salaberrik paratutako edizio eguneratua: Obras Completas de José María Jimeno Jurío 44, Pamiela, 2013.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
NA.TM - Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Laburdura: NA.TM
Egilea: JIMENO JURÍO, José María (zuz.)
Titulua: Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Lan oharra: 59 liburuki
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Tokia: Iruñea
Data: 1992-1999
Erreferentzia:
Oharrak: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: ofizialtzea
JIM.SAL.OLTZ - Toponimia navarra, V Cuenca de Pamplona, Cendea de Oltza
Laburdura: JIM.SAL.OLTZ
Egilea: JIMENO JURÍO, José María & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Titulua: Toponimia navarra, V Cuenca de Pamplona, Cendea de Oltza
Lan oharra:
Paratzailea: SALABERRI ZARATIEGI, Patxi (arg.)
Bilduma: Obras completas 44
Aldizkaria:
Argitaletxea: Pamiela
Tokia: Iruñea
Data: 2013
Erreferentzia:
Oharrak: Onomasticon Vasconiae bilduman 1989an argitaratutako Oltza zendeako toponimia ikerketaren berrargitalpena, Patxi Salaberrik eginiko arautze eta eguneratze lana jasotzen duena.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Laburdura: NA.TOF
Egilea: ZZ. AA.
Titulua: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Nafarroako Gobernua
Tokia: Iruñea
Data: 2019tik
Erreferentzia:
Oharrak: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Mota: datu baseak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.