Leku-izenak

- Laguntza

*: Hizki bat edo gehiago ordezkatzeko
(mendi*, aba*za, *mendi)

?: Hizki bakarra ordezkatzeko
(oihan?, e?titxu, ?adriano)

Etaiu - Lekuak - EODA

Etaiu (Udalerria)

Entitatea:
Antolakuntza/Udalerria
Herritarra:
etaiuar, etaiuko 
Arautzea:
Euskaltzaindiaren araua 
Non: Egaibar
  • etaioco - (1104) LACMAR.CDI1 , N.306

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • etaio, etayo - (1211-1322) LACMAR.CDI1 , N.156, P.432-433

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • taio - (1217) GLAR.GPNASJ , N.165

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • etaioco - (1218 [1965, 1969]) LACMAR.CDI1 , 306 [M.NLCDI, FLV 1, § 6, 8. or.]
    (...)
    Alguna rara vez el origen de las personas mencionadas se indica por medio del sufijo -(t)ar: Eximinus Gonarra ('de Goñi'?, 269, 1212), como don Sobrarues (258, 1211). Se me figura que tiene particular interés el doc. 306 (1218), en el que la lista de testigos va encabezada por Sancho Lanarra, Etaioco, Garcia fi de Sancho Lanarra, donde yo suprimiría la primera coma para entender: 'Sancho el (natural) de Lana, el (vecino) de Etayo'. El primero se referiría a la procedencia, personal o de la familia; el segundo, a la residencia en ese momento
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: M.NLCDI

  • sancho lanarra etaioco - (1218 [1994]) JIM.ESTN , 173. or.
    (...)
    XV Arqueta ‘Los Arcos’ (Fuero de Estella) [en Fornes Linguae Vasconum, XXVI, núm. 65 (1994), Pamplona: Gobierno de Navarra, pp. 121-134] […] 2.4. El vascuence en la comarca de Los Arcos […] Almuza, antiguamente Almunça, es un despoblado cuyo término se extiende por el extremo más noroccidental de Sesma, metido en cuña entre los de Los Arcos (O) y Arróniz, villa cuya toponimia antigua es plenamente euskérica. Durante la primera mitad del siglo XIII, cuando todavía estaba poblada, los habitantes hablaban vascuence, y en esa lengua denominaron parajes como Aruingorria (1213) o Arbigorria (1245), Gurpideta (1218), Gayneco çauala y Aran luçea (1245),574 [LACARRA, 1965, núms. 306 y 374] y a sus convecinos, entre los que descubrimos en 1218 a Orti Laarça, Eneco Ipuça (Ipuça ‘el guipuzcoano’), Sancho Lanarra Etaioco (‘Sancho el de Valdelana de Etayo’), Pedro Çuria (Zurza ‘el blanco’, ‘el canoso’).575 [LACARRA, 1965, núm. 306. Mendavia, villa entre Los Arcos y el río Ebro, señaló sus límites con Villamezquina poniendo mojones «a Lopazketa usque ad terminum de Almuça». LACARRA, 1965, núm. 105. El origen de Lopazketa pudo ser distinto del propuesto por A. Irigoyen (adición del pluralizador -(k)eta al antropónimo Loppaz) y tratarse del nombre de pila Lop- más el topónimo Azketa, localidad del valle de Santesteban de la Solana. IRIGOYEN, 1985a, III, p. 191]
    (...)

    Zer:
    Non: Sesma (Almuza)
    Jatorria: JIM.ESTN

  • garcia etayuco - (1232-1251- [1930]) LAC.OV , 251. or. [AHN, 74 b, fol. 34]
    (...)
    a) Apellidos y apodos
    (...)

    Zer: Antroponimoa
    Non: Nafarroa
    Jatorria: LAC.OV

  • bero de tayo - (1232-1251- [1930]) LAC.OV , 251. or. [AHN, 74 b, fol. 34 vº]
    (...)
    a) Apellidos y apodos [...] En Olleyssoa [Olejua] Bero de tayo & pastara (?) su sobrina...
    (...)

    Zer: Antroponimoa
    Non: Olexoa
    Jatorria: LAC.OV

  • etaio, etayo - (1234) FORPC.CFMNA , N.85

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • thaio - (1240) GLAR.GPNASJ , N.287

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • etayuco, garcia - (1257) JIM.IRZ.LR , N.85

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • ethayo - (1312) LACMAR.CDI1 , N.456

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • ethayo - (1345) LACMAR.CDI1 , N.501

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • johan de etayo - (1350) CAR.PNAXIV , 360 A (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 33r A)
    (...)
    Johan de Etayo
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Suruslada (Val d'Ega)
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • etayo - (1350) CAR.PNAXIV , 360 B (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 33r B)

    Zer: Herria
    Non: Val d'Ega
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • etaio, etayo - (1350) CAR.PNAXIV , 360

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • martin de etayo - (1350) CAR.PNAXIV , 333 A (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 16r B)
    (...)
    Martin de Etayo [Tachado: Garçia (?)]
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Los Arquos, Quinnon del castro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • martin de etayo - (1350) CAR.PNAXIV , 333 A (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 16r B)
    (...)
    la de Martin de Etayo, pago IIII s.
    (...)

    Zer: Zergadun baten aita edo senarra
    Non: Los Arquos, Quinnon del castro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • martin yuaynnes de etayo - (1350) CAR.PNAXIV , 323 A (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 10r A)
    (...)
    Martin Yuaynnes de Etayo
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Lerin
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • etayo - (1366) CAR.PNAXIV , 603 A (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 146vC)
    (...)
    Summa: VIIIº fuegos, valen XX florines
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Egaibar
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • etaio, etayo - (1366) CAR.PNAXIV , 603

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • etay videa (Leartzan) - (1394) LACMAR.CDI1 , N.544

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • etaio, etayo - (1532) , F.41

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • etayo - (1534 [1967]) NAN.C , N.530, F.489 [ID.PDNA, 322. or.]
    (...)
    Oco, Murieta, Mendiribarren, Olexoa (Olejua), Baigorri, Ancín, Learza, Etayo, Abáigar y Legaria
    (...)

    Zer: Biztanledun lekua
    Non: Egaibar
    Jatorria: ID.PDNA

  • betayo - (1587) LEK.ENAV , 131 B
    (...)
    Obispado de Pamplona [pueblos no bascongados].
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: LEK.ENAV

  • etayo - (1802) DRAH , I, 273
    (...)
    l. del valle de Ega, del 2.º part. de la mer. de Estella, arcip. de la Berrueza, dióc. de Pamplona, r. de Navarra, en terreno algo pendiente á la caída de una sierra poblada de robles y eminencias, y corre de s. á o. La poblacion consta de 187 habitadores, y su parroquial es de la advocacion de la Asunta, y hay en ella un abad y 2 beneficiados. Hizo realengo este pueblo Teobaldo I á 10 de agosto de 1234 á condicion de pagar 800 sueldos de Navarra cada año. Hallábase el rey á la sazon en Estella. D. Cárlos II la dio á Beltran de Guevara, se la quitó y restituyó. V. OCO, sobre sus frutos y gobierno. V. EGA. T.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: DRAH

  • etayo - (1829 [1553, 1587]) CENS.CAST.XVI , Ap. 167, 307a
    (...)
    En el lugar de Etayo treinta vecinos [...] Etayo / [VECINOS:] 10 / [PILAS:] 1
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Berrotza [gaur Egaibar]
    Jatorria: CENS.CAST.XVI

  • ataillo, atayo, ethayo - (1911-1925) ALT.GPVN , II, 580
    (...)
    Nombres antiguos
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • etaio - (1930) GAR.SL , RIEV, XXI, 443. or.
    (...)
    Creemos de interés el publicar reunidos ciertos discutidos sufijos toponímicos para obtener de este modo relaciones entre los mismos pues a veces resultará que sean distintas formas evolutivas del mismo en el tiempo o en el espacio. // Los agruparemos de la siguiente forma: //...// -aio. Enaio, Garbaio, Garaio, Alaio, Aldaio, Bedaio, Beraio, Etaio, Aramaio.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: GAR.SL

  • garcia etayuco - (1959) M.FHV , 6.1 par., 128. or.
    (...)
    Para el tratamiento de las vocales hay que distinguir el final de palabra del final de primer miembro den compuestos y ciertos derivados. En este último caso, los cambios de timbre de las vocales y su pérdida son numerosos y regulares (...) En palabras de más de dos sílabas se pierde la vocal final, cualquiera que sea, siempre que la consonante precedente pueda quedar en posición final (...) top. Etay bidea, Navarra, año 1339, Vasc. med. 40, lit. 'el camino de Etayo', cf. Garcia Etayuco, Iranzu 251
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: M.FHV

  • etaio[k] - (1974) LIZ.LUR , 45. or.
    (...)
    Ega haranean, Abaigar, Olesua, Oko, Legaria, eta Murieta herritxoak bakoitza udal banatan daude; Etaiok Leartza du bere barrutian eta Antzinek Mendilibarri
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: LIZ.LUR

  • etayo: etaio - (1974) TXILL.EHLI , 170 A

    Zer:
    Non:
    Jatorria: TXILL.EHLI

  • etaio - (1978) CFN , --

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • etayo: etaiu (etaiuar) - (1978) E.EUS.UD , Euskera, XXIII (1978, 1), 323. or.

    Zer:
    Non:
    Jatorria: E.EUS.UD

  • etayo: etaiu (etaiuar) - (1979) E.UDAL , 27

    Zer:
    Non:
    Jatorria: E.UDAL

  • etayo: etaiu - (1990) EUS.NHI , 0990001 P.243

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • etayo - (1993/10/06) NAO.NA.2000 , 122. zkia., 099
    (...)
    DECRETO FORAL 253/1993, de 6 de septiembre, sobre la composición y denominaciones de la zonificación “Navarra 2000”
    (...)

    Zer:
    Non: Nafarroa
    Jatorria: NAO.NA.2000

  • etayo / etaiu - (1995) NA.TM , XXIV, 84-85
    (...)
    Geografiaz Ega ibarrekoa (Lizarra merinerrikoa) den herria. Ibar horren kontzejua izan zen 1846an berezi zen arte. Etaiuk eta Learzako jaurerriak, "aldea"tzat hartua, osatzen dute udala. 13,3 kilometroko koadroko mugapea du eta Legaria (NW), Oko (N), Olexua (E), Metauten (SE), Los Arcos (S), Sorlada (SW) eta Piedramillera (NW) ditu muga. Etaiuko etxagunea eta haren eraskina Learza, gainkaldean Sorladako San Gregorio Ostiense eta Etaiuko San Cristóbal dauzkan haitz xerrendaren iparraldean daude. Xerrenda horrek erdibitu egiten du herria, eta bi ibai arrotan banatu: iparraldekoak zuzenean eransten dio ura Egari, eta bai hego ekialdekoak ere, baina zeharka, Arronizko dermioa gurutzatzen duen sakan baten bidez, eta SW.ekoak Odrón ibaiari. Klima mediterraniar kontinentala du, eta halakoxea landaretza autoktonoa ere, artea eta haritza, eta hazkuntzak (laborea, ardantzea, oliboa). Basaberritzeko pinuak ere badaude. HISTORIA: Learzako jaurerriaren mugapean historiaurreko zenbait finkagune atzeman dira hainbat garaitakoak (GEN, VI, 471). San Andrésko eliza erromanikoak zilindroerdiko absidea du, kapitelekiko husguneak eta bestelako osagai eskulturatuak. Ibarreko beste kontzejuak ez bezala, erregeren manupekoak izan baitziren, Etaiu Vesollako Markesen jaurerri pribatua izan zen, lurra lantzen zuten kolonoek jendeztatua eta berak bakarrak ez zuen parte hartu San Bartolomé de Ocoren Anaiarte edo Obrari ospatsuan. Etaiu XI. mendeaz geroztik hasten da agertzen dokumentazioan San Esteban de Deioko mugak finkatzera behartu zuen iharduera batengatik (1090). Erregeren manukoa baitzen, Erregek erabakitzen zuen nekazarien petxek zenbatekoak eta norentzakoak behar zuten. Teobaldo I.ak debekatu zuen herria saldu edo besterentzea, bertakoak zenbait trabailutatik salbuetsi eta petxa urteko 800 sosetan finkatu zuen (1234). Baina Karlos II.a Gaiztoa Beltran Vélaz de Guevara, Oinatiko jaunari eman zion hiria sekula arteko feudotzat", zenbait baldintzarekin (1351); Gaztelako erregearen menpera pasatzean, edeki zitzaion mesede hori (1365), atzera eman (1368) eta gero Rodrigo Urizi saldu. Erregek berreskuratu zuelarik, atergabe aldatu zen jaunez erdi aroan, Yanguas y Mirandaren "Diccionario de Antigüedades delakoan ageri denez. Etaiuk eta Learzak udal bat osatu zuten Etaiu ibarretik berezi zenetik. Hainbat ermita izan zituen mugapean: San Cristóbalgoa, mendi bizkarretik (706) ibarraren gainbegirale dagoena, San Luiskoa, barreiatua, herriaren sarreran Okoko bide bazterrean, eta Santas Nunilo y Alodiakoa, Piedramillerako bidean. 1860ko Nomenclátor delakoak aipatzen ditu, Bollete eta Viñasviejasko erlategiekin batera. 272 bizilagun zituen data hartan, eta 1960an 296ko kopuru gorenekora iritsi zen; ordutik aurrera jende galtze mantso baino etengabea izan du, 1992an ehun bizilagunetara iritsi arte.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.TM

  • etayo - (1996) BEL.DEN , 187
    (...)
    Significado desconocido. Comentario lingüístico: En vasco fue conocida como Etaiu. El gentilicio es Etayuco. Traducciones curiosas y explicaciones populares: A. Campión pensó en vasco ate 'portillo'.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: BEL.DEN

  • etayo - (1996/05/01) NA.IZ , 099-0000

    Zer: [Udalerria]
    Non: Nafarroa
    Jatorria: NA.IZ

  • Etaio - (1998/02/06) OB.AG , 1.1
    (...)
    Nafarroako toponimia nagusiaren azterketa egiteko P. Salaberrik paratutako zerrenda aztertzen da, bertan aurreko bilkuretan onartutako aldaketak agertzen direlarik, Batzordeak hala baderitzo hobes ditzan. // Hurrengo hauek erabaki ziren [...] Etaiu > Etaio
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: OB.AG

  • etayo - (1999) NA.IZ , 099-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • etayo (etaio) - (2000) EL.BEL.NA.TOP , 65

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EL.BEL.NA.TOP

  • etaio - (2005) SAL.OSTN , 119
    (...)
    Nombres que hacen referencia a la situación de la localidad o son descriptivos (...) Topónimos que hacen referencia a su situación son, además de los ya mencionados, Atondo (< ate + ondo, 'junto al portillo'), junto a Oskiate, de la misma manera que Aldunate / Alduate de base no del todo clara (cf. Aldude, Altube, Altuna...) e Idoate, con primer elemento idoi 'balsa'. Hacen referencia a su situación y a la fecha de construcción los compuestos de Berrio: Berriozar, Berrioplano / Berriobeiti y Berriosuso / Berriogoiti. Sin embargo, la base Berrio es antroponímica según Irigoien (1986: 46-47 y 1986b: 208). De todas formas, si nos basamos en nombres como Elorrio, Gorrio, Orio, Orrio... Etc., cabe que la explicación no sea antroponímica sino descriptiva. También hay Etaio.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: SAL.OSTN

  • etaio - (2005) SAL.OSTN , 122-123
    (...)
    Topónimos oscuros y dudosos (...) Son oscuros o dudosos Añezkar que comparte o parece compartir terminación con Lakar (se ha explicado como 'guijo', 'aspero', Mitxelena, AV, 385; hay Lakarra en la Baja Navarra), Otsakar y Ukar (Ugar 'agua turbia, torrencial' según Mitxelena, AV, 573), Aria (cf. Aribe, situado debajo del anterior), Bakaiku, Beire, Benegorri (segundo elemento probable gorri 'rojo'), Bera, que se repite en la Península y que podría tener un origen prerromano, Besolla, Bozate (seguramente con segundo elemento ate 'puerta', 'portillo'), Etaio, Eugi en Esteribar, que Gavel (1969 [1920]: 426) relaciona con -egi, -tegi (y quizás también, pero no se ve muy claro, con hegi, como dice Mitxelena, AV, 193; cf. Iragi), Ibiriku (relacionado tal vez con ibi, ibiri 'vado'), Ihabar, Ihaben, Lana (Irigoien, [1986b: 10 y 50] considera que procede del conocido landa), Larrion (documentado con final en -un, -uin), Lorka (que se repite fuera de Navarra), Moriones, Oitz (nombre que es también el de un monte de Bizkaia), Saldias, Saldise, Tabar (cf. Ihabar) y Ziganda (las variantes históricas impiden que lo relacionemos con Zia o Ziga).
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: SAL.OSTN

  • etayo - (2006) NA.IZ , 099-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • etayo - (2007) NA.IZ , 099-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • etaiu (etaiuar) - (2007/07/17) OB.AG , 1.2
    (...)
    Onomastika batzordeak Gasteizen izandako bileran onartutako izena. // Oharra: Honekin batera [etaiuar] Etaiuko erabiltzen da, normala den bezala, baita erdaraz ere
    (...)

    Zer: Udalerria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: OB.AG

  • etayo - (2008) NA.IZ , 099-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • Etaiu: etaiuar [Etaiuko] - (2009) ARAUA.155 , LIII (2008, 3), 996. or.
    (...)
    Etaiu (euskara); Etayo (ofiziala). Herritar izena: etaiuar. Eskualdea: Egaibar. Merindadea: Lizarra. Oharra: Honekin batera Etaiuko erabiltzen da, normala den bezala, baita erdaraz ere
    (...)

    Zer: Udala
    Non: Nafarroa
    Jatorria: ARAUA.155

  • etayo - (2009) NA.IZ , 099-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • etayo - (2011) NA.IZ , 099-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • etayo - (2012) NA.IZ , 099-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • Etaiu [Etaio] - (2016/12/14) OB.AG , 3.2
    (...)
    Nafarroako herri izen zenbait // Azken berrazterketa egin zenean izen batzuk mahai gainean gelditu ziren. Patxi Salaberrik ondoko aldaketak proposatu ditu [...] Ondokoak gehiago ikertzeko utzi dira [...] Etaiu > Proposamena: Etaio
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: OB.AG

  • Etayo - (2019) NA.TOF , 444454

    Zer: División administrativa
    Non: Etayo
    Jatorria: NA.TOF

 

  • Etayo (ofiziala)
  • Etayo (gaztelania)
UTM:
ETRS89 30T X.567843 Y.4718360
Koordenatuak:
Lon.2º10'17"W - Lat.42º36'56"N

Kartografia:

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper