EODA osoa

Nera eta Nereo izenen baliokide femeninotzat Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean ematen den forma. Nereo Greziako itsas jainko zaharra zen, Poseidonen aurrekoa. Izen bereko santua Erroman bizi izan zen I. mendean, eta harengandik sortu zen, analogiaz, Nerea emakume izena. Ikus Nerea.

Jabetza adierazten duen hitz hau ponte izentzat erabili izan da, artikuluarekin (Nerea) zein artikulurik gabe (Nere). Diktadura garaian, euskal izenak debekaturik baitzeuden, erdarazko Nereoren femeninoa zela esaten zen, egiazki euskaraz duen adieragatik erabiltzen bazen ere. Aldaera: Enea. Ikus Nere.

Akitaniako idazkunetan agertzen da euskal izen hau, erromatarren garaian (I-III. m.). Saléchan-go (Frantzia) elizako horman dagoen hilarri batean eta Tolosako museoko beste batean irakur daiteke Nescato izena.

XIX. mendearen amaieran sortutako izena. Osagaiak neska eta haur direla dirudi. Ikus Birkiñe eta Neskuts.

XIX. mendearen amaieran 'birjina' adieraz sortutako izena da hau. Osagaiak neska eta huts dira, alegia 'zeharo neska, erabat birjina' eman nahi zen aditzera, irudi duenez. Ikus Birkiñe eta Neskur.

Niké (es), Nikê (fr), Nike (en), Νίκη (el kl)

• 82. araua: Grezia eta Erromako pertsonaia mitologikoak (2014 [1998])

Nicolasa (es), Nicole (fr)

Grezierako Nikoláos 'garaitzailea' hitzetik. San Nikolas Mirako apezpikua izan zen IV. mendean. 1087an merkatari batzuek santu honen erlikiak Bari (Italia) hirira ekarri zituztenez geroztik berarenganako eraspen edo debozioa ikaragarri handitu zen. Egin zituen mirarietan, sarri, hiru zenbakia agertzen da, zein Jainkoaren Hirutasunarekin loturik baitago. Mediterraneo inguruan Poseidon ordezkatu zuen eta Europako iparraldean Santa Klaus sortu. Euskal Herriko zenbait tokitan Nikolas izena ematen zaie izaki mitologiko batzuei. Aldaera: Nikole (Deun-ixendegi euzkotarra).

Nicolasa (es), Nicole (fr)

Gaztelaniazko Nicolásen emakumezkoen baliokidea Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean proposaturiko izena. Ikus Nikolasa.