EODA osoa

Zabaldikako (Nafarroa) Andre Mariaren ermita, Esteribarren. Jaia abuztuaren 5ean egiten da. Orotz-Betelun (Nafarroa) ere bada Ermin izeneko erreka.

Herminia (es), Heminie (fr)

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Herminioren baliokide femeninotzat proposatzen da. Izenaren jatorria ez da batere argia; eskuarki Ermin eskandinaviar teonimoarekin lotzen bada ere, zenbaiten iritzian latineko armeniotik atera dateke. Santuaren eguna abenduaren 24an da.

Zuiako (Araba) Andre Mariaren ermita eta Laudioko (Araba) santutegia. Lehena Altuben zegoen baina aspaldi desagertu zen. Laudiokoa -gaztelaniaz Yermo- 853. urtean aipatzen da aurreneko aldiz, monasterio bezala, eta Arabako Andre Mariaren santutegirik entzutetsuenetakoa da orain, nahiz azken urteotan Santa Luziak ospe handiagoa hartu duen. Jaia Mendekosteko bigarren egunean da. Gorliz (Bizkaia) herrian ere bada Ermua izeneko mendia.

Laudioko Andra Mariaren izena Mari Ermuko edo besterik gabe Ermuko hutsa erabiltzen zen: Hermuco de Ocharcoaga (Bilbo, 1511). Ikus Ermu.

Andre Mariaren antzinako adbokazioa, eta Gipuzkoako Hernani eta Tolosaren arteko mugaldearen deizio zaharra, apaiz anaidiaren izenean bizirik dirauena.

Gure mitologiako zati bilakatu den izen historikoa. Errefaila Urdiainen (Nafarroa) sorgina zelakoan erretako emakume bat izan zen.

Ramona (es)

Raquel (es), Rachel (fr)

Hebreerako Râhêl 'ardia' izenetik dator. Itun Zaharreko pertsonaia garrantzitsua da, Jakoben emaztea eta Josef eta Benjaminen ama izan baitzen. Jakobek hamalau urtez lan egin behar izan zuen Errakelekin ezkontzeko. Honen hilobia Betleem ondoan dago. Santuaren eguna maiatzaren 2an da. Aldaera: Rakel.

Raginmund germaniar izenetik dator. Iberiar penintsulan duen hedadura Lleidako patroia den San Ramon Nonatori zor dio. XIII. mendeko santu hau haurdun dauden emakumeen zaindaria ere bada, ama erdi aurretik hil baitzitzaion. Aldaera: Erraimunde.

Ramona (es)