EODA osoa

Inmaculada (es), Purificación (es)

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Purificación (de Nuestra Señora)ren euskarazko baliokidetzat eman zen, eta ezin da ukatu arrakasta handia izan duela. Azken urteotan Inmaculadaren kidetzat ere erabili izan da. Garbikundez haurra izan eta handik 40 egunetara egiten zen garbitze erritua gogoratzen da. Jai hau Ekialdekoa zen eta Mendebaldera VII. mendean baizik ez zen iritsi. Argizari edo kandelak eramateko ohitura beranduagokoa da. Jaia otsailaren 2an da. Aldaerak: Garbi, Garbikunde eta Kutsuge.

Andre Mariaren ermita, Berriatukoa (Bizkaia). Ama Birjinaren laguntza jasotzeko hiru larunbat jarraitutan joan behar da ermitara. Ondarroako arrantzaleek laguntza eskatu ohi zioten, ezer ere gerta ez zekien. Artibairen ertzean dago ermita, errepidearen ondoan. Jaia irailaren 8an da. Umeak zaintzeko honako hau esaten da:

Ama Birjiña Gardotzako
Gure ume hau ez da ezetako
Ez loditzeko, ez argaltzeko
Hiru zapatutan etorriko naz eta
Mesedetxu bat beretzako.

Nafarroako herria, gaztelaniaz Puente la Reina, Donejakue bideko garrantzitsuenetakoa, eta Andre Mariaren adbokazioa. Hiru Ama Birjina daude Garesen, Elurreta-koa, Okoa-koa eta Puy-koa.

Euskal Herriko mendietan hagitz ugaria den landarea, Txomin Agirreren izen bereko eleberriari esker ezaguna. Adierakideak: Ira eta Iratze.

Amurrioko (Araba) Baranbio auzoko Andre Mariaren ermita, Errukiaren Andre Maria ere deitua. Jaia irailaren 8an ospatzen da eta erromeria egiten.

Gracia (es), Grace (fr)

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean Gracia izenarentzat ematen den baliokidea. Ikus Grazia eta Gartzi. Gartze gizon izena izan da historian zehar, Gartziaren aldaeratzat agertzen baita dokumentazioan.

Graciana (es), Gracianne (fr)

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Gracianoren baliokide femeninotako ematen den izena. Ikus Graziana.

Arabako hiriburua eta Andre Mariaren eliza. Gartzia, Gartzea, Gartzeren aldaera den Gaste(a) antroponimoaren eratorria da, jabegoa adierazten zuen -i(t)z atzizkiaren bidez. Azken honek latineko genitiboan du iturburu.

Gatzarrietako Andre Mariaren ermita Abadiñoko (Bizkaia) Urkiola auzoan zegoen, galtzada zaharraren ondoan, Untzillatx mendiaren magalean, hainbeste argazki egin zaizkion baserriaren atzean. Ama erdi berriak joaten ziren bertara laguntza eskatzera. 1803an bota zuten. Osagaiak gatzarri izen arrunta eta -eta leku-ugaritasunezko atzizkia dira. Gatzarriak, bistan denez, aziendei gatza emateko erabili izan diren harriak dira.