EODA osoa

Erdi Aroan eta geroago ere maizkara agertzen den izengoitia. Esanahia gardena da, kolorea baita. Gogoan izan behar dugu historian zehar, Europa osoan, ohikoa izan dela jendea izendatzeko adjektiboak erabiltzea.

Lumoko (Bizkaia) Gorritiz dorretxean, behinola, Andre Mariaren irudi bat egon zen. Kondairak dioenez, Ama Birjina ardien bila zihoan neskatilari agertu zitzaion, eta tokiaren gainean ermita egiteko agindu. Beste batzuetan bezala, herrikoak beste leku batean eraikitzen saiatu omen ziren, baina alfer-alferrik. Gaur egun harri bat besterik ez da gelditzen ermitatik. Irudia Done Kristobalen elizan dago orain.

Argiñaritz (Nafarroa) herriko Andre Mariaren ermita. Mendi baten gailurrean zegoen antzinako herrixka baten hondakina da; gaztelua ere izan zen bertan. Eliza erromanikoa da; Ama Birjinaren irudia Artazun dago gorderik.

Goswintha (es), Gosuinda (es), Goswinthe (fr), Goesintha (fr), Gonsuinthe (fr), Goïswinthe (fr), Goiswintha (fr), Goiswintha (en)

• 180. araua: Goi Erdi Aroko pertsona-izenak. Germaniar jatorriko pertsona-izenak (2015)

Jatorri bisigotikoko izena, usuenik Andreren aldakan agertzen zaiguna. Ikus Andregoto.

Ángeles (es), Angèle (fr)

Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean gaztelaniazko Ángelaren euskal baliokidetzat ematen den izena.

Honek euskarazko gozo adjektiboan du iturri. Europako tradizioan ardurakoa izan da honelakoak antroponimotzat erabiltzea, bereziki emakumeak izendatzeko.

Gracia (es), Grace (fr)

Ikus Garazi eta Grazia.

Gracia (es), Grace (fr), Grace (en), Gratiae [pl.] (la)

Latineko gratia 'mesedea' hitzetik datorkigun izena da hau. Grazia kristauen teologian Jainkoak emandako dohaina da, baina ezagunagoa da Greziako graziengatik. Hiru graziak, Aglae, Eufrosia eta Talia Zeus eta Eurinomeren alabak ziren, edertasuna eta gogo-gorputzen oreka irudikatzen zuten. Dona Gracia Iruñean aurkitzen dugu, 1241ean eta Graçi aldaera Bilbon 1470ean (Graçi d'orosco). Santuaren eguna ekainaren 23an da. Aldaerak: Garazi, Grazi eta Gartze (Deun-ixendegi euzkotarra).

• 82. araua: Grezia eta Erromako pertsonaia mitologikoak (2014 [1998])