EODA osoa

(...)
Hagionimo hau gainerako guztiak bezala latinetikakoa den arren, bi bilakaera ezberdin nozitu ditu, zer hizkuntzatan izan den erabilia. Euskal aldaera gaur bizirik dugun Santagata [sàntagáta] (cf. Ageza, Moriones eta Zareko izen bereko sarrera) da, oraingo izenak euskaraz ohizkoa den (eta dokumentuetan argi eta garbi ageri den) sudurkari ondoko ahostuntasuna galdu badu ere, seguruenera erdarazko santa-ren eraginez (cf. Sandagataberokia eta Sandagataondoa). Erdal forma berriz dokumentazioan behin baino gehiagotan azaltzen den Santa Agueda da (cf. Abrigo de Santa Agueda eta Portillo de Santa Agueda) [Gazolatzen ere Santagatalarrea, Santagatapea dugu, Santa Agueda bide, Santa Aguedapea eta besteren aldamenean (J. Jurío, TCPCC, 299-300. orr.). Herri honetan, ikusten denez, ez da sudurkariaren ondoko horzkari ahoskabearen ahostuntzea burutu, seguraski aipatu santa erdaldunaren eraginez. Urraulgoitiko Ezkanitz herrian Sandagata agertzen da: "(una pieza en) Sandagata afronta con una ermita que esta al lado", PRA-Otsagabia, 21. k., 1699. Elkanoko Lizarragak sanda femeninoa ibiltzen du, sandu maskulinoarekin batera: "sánduac eta sándac, ta guizaguendearén flórea gure anái arréba...", "Significatzen díre alabér Jerusalem Sandarén amábi ciméndu, ta amábi atarietán", DCC, 73. eta 105. orr.]. Sandagata Oletako mugan dago, Errekina, Jaun Done Mikendi, eta Indusigibel-en artean, eta Orbako herrian ere dokumentatzen da, bai Sandagata bezala, bai Santa Agueda bezala. Dermio honetan gaindi zihoan, esan moduan (ikus Camino de Olleta), Oletako eta Amatriaingo bidea (bera ote?).
(...)