JAGONET bilaketa

262 emaitza bilaketarentzat

Kausa/kontzesioa adieraztea: -tzeagatik/-tuagatik (izateagatik / izanagatik)

Badakit ez direla berdin etortzeagatik (kausa zein helburua) eta etorriagatik (kontzesiboa). Baina lehenaldi burutuak izan eskatzen duenean ez daukat hain argi. Hau da: Aita etorri izanak poztu du moldatu eta Aita etorri izanagatik (kausa) poztu da esan al daiteke? Ala Aita etortzeagatik poztu da esan behar da? Nik lehena erabiltzen dut, baina ez dakit ongi dagoen.

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > aditz-izena, hitzak-aditzak > partizipioa, perpausa > kausa, perpausa > kontzesioa

Denbora adieraztea: ahala (etorri ahala / *etorri ziren ahala)

Erabili izan al da inoiz ahala aditz jokatuekin? Adibidez, etorri ziren ahala bezalakoetan.

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > aditzoina, hitzak-aditzak > partizipioa, hitzak > adberbioak, perpausa > denbora

Lexikoa: arabera, arau (diotenaren arabera / *dioten arabera)

Batetik, arabera dela eta, badakit aditz jokatuekin ere <-(e)n + NOREN> egitura erabili ohi dela: adibidez, esaten dutenaren arabera. Galdera da ea ohikoa den -(e)n soilarekin erabiltzea: alegia, etortzen diren arabera bezalako esaldiak ohikoak ote diren euskaraz (‘etortzen diren neurrian/heinean/bezala’ zentzuan).

Bestetik, zalantza bera daukat arau hitzarekin: ohikoak al dira etorri diren arau gisakoak?

Zalantza-mota: morfologia > postposizioak, sintaxia > aditza, sintaxia > kalko baztergarriak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, hitzak, joskera > kalko baztergarriak, lokuzioak/kolokazioak

Aditzaren jokabidea: diezaiozuen bizkaieraz

Zelan esan ahal dot diezaiozuen bizkaieraz?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak

Aditzaren jokabidea: nahi izan /nahiago izan (indabak jan nahi ditut / nahiago *ditut)

Indabak jan nahi ditut esaten badugu, zergatik ez esan indabak jan nahiago ditut?

Zalantza-mota: lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, sintaxia > aditza, sintaxia > esapideak, sintaxia > komunztadura
Unitate-mota: hitzak-aditzak > komunztadura, lokuzioak/kolokazioak, perpausa > osagarriak

Aditzaren jokabidea: *nazu (nauzu, didazu...)

Zuzena al da nazu adizkia esaldi honetan: eskolara joateko esan nazu?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > komunztadura
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak-aditzak > komunztadura

Aditzaren jokabidea: nahi izan + behar izan (*ikasi nahi behar duzu)

Zuzenak al dira bi esaldi hauek eta hauen gisakoak?: Emaitza onak izateko, ikasi nahi behar duzu. Baina gure harremana ona izan dadin, zeuk ere nirekin egon nahi behar duzu.

Zalantza-mota: sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak, lokuzioak/kolokazioak

Aditzaren jokabidea: al + ahalera (sartu al naiteke? / sar al naiteke?)

Zuzena al da Sar al naiteke? galdetzea, ala Sartu al naiteke? galdetu behar da?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > aditzoina, hitzak-aditzak > partizipioa

Lexikoa: ahaztu/ahatzarazi

Nola idatzi behar dugu ahaztu aditzaren arazlea, AHAZTarazi ala AHATZarazi?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, sintaxia > aditza
Unitate-mota: afixuak > atzizkiak, hitzak-aditzak > aditzoina

Lexikoa: aditzoina (lagun/lagundu, ekar, neur, zorrotz/zorroztu)

Aditzoinen kontua argitzeko, hau da, indikatibokoak ez diren aditz-formetan (aginteran, subjuntiboan edo ahaleran) adizki nagusiak izan behar duen formaz 28. arauaz gainera beste araurik eman den ala ez jakin nahi nuke. Eta ea zuzenak diren ondorengo adibide hauek guztiak: ekar dezala, neur dezaket, zorrotz dezaket, ikas dezakezu, ekar genezake, lagun nazazu, lagundu nazazu... Azkeneko horiek biak ere zuzenak dira?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, lexikoa > aditzak, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > aditzoina, hitzak-aditzak > partizipioa

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper