JAGONET bilaketa

371 emaitza bilaketarentzat

Denbora adieraztea: -ko (erori nintzenekoa / erori nintzen unekoa)

Batzuek diotenez, -(e)neko delakoa baztergarria da. Hala bada, zergatik sartu da forma hori? Ez da inondik ere beharrezkoa? Beti da gaitzesgarria? Ez al dago ondo gogoratzen duzu ni uretara erori nintzenekoa esaldia?

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > denbora

Helburua adieraztea: -tzearren,  -tzeagatik

Forma horien erabilera, helburua adieraziz, gogorra egiten da. Azaldu, mesedez, eta eman adibideak.

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > aditz-izena, hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > kausa

Aposizioak: Axularrek, nafar idazle finak / *Axularrek, nafar idazle fina

Ondorengo aukera hauek guztiak zilegi al dira?

Axularrek, nafar idazle fina, iragarri zuen…

Axular, nafar idazle finak, iragarri zuen…

Axularrek, nafar idazle finak, iragarri zuen…

Axular nafar idazle finak iragarri zuen…

Denak zilegi badira, batasunerako zein hobetsi behar da?

Eta hurrengo adibide honetan?

Nire lagunak, zuek ezagutzen duzuenak...

Nire lagunak, zuek ezagutzen duzuena...

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > mugatzaileak, sintaxia > komunztadura
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, komunztadura > aposizioak

Aposizioak: ziurtagirietan

Ziurtagirietan, sintagma barruko aposizioaren eta sintagma aposatuaren erabilera dela eta, lasai erabil ditzakegu honako bi formak ala bigarren aukera hobetsi behar dugu?

a) Pello Urzelai Gabiola Eusko Legebiltzarraren Mahaiko Lehen Idazkari naizen honek ziurtatzen dut...

b) Pello Urzelai Gabiolak, Eusko Legebiltzarraren Mahaiko Lehen Idazkari naizen honek ziurtatzen dut...

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > mugatzaileak, sintaxia > komunztadura
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, komunztadura > aposizioak

Esapideak: hau mutilau, honek mutilak...

Batasunerako onargarriak al dira bizkaierazko molde hauek: hau mutilau; honek mutilak esan du; hauek mutil guztiak; honek gizon guztiok?

Zalantza-mota: morfologia > mugatzaileak, sintaxia > esapideak
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, hitzak > izenak

Kuantifikazioa adieraztea: erdi (egunen erdiak; lagunen erdiak; hortzen erdiak)

Zuzenak al dira egunen erdiak atzerrian pasatzen ditu eta lagunen erdiak atzerritarrak ditu esaldiak?

Zalantza-mota: morfologia > mugatzaileak, morfologia > zenbakiak
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, hitzak > izenak, zenbakiak > zatikizkoak

Aditzaren jokabidea:  subjuntiboa (joan zaitezen esan dit / joan zaitezela esan dit)

Subjuntiboko adizkiek batzuetan -(e)n atzizkia hartzen dute eta beste batzuetan -(e)la. Noiz bata eta noiz bestea? Etor dadin ala etor dadila? Joan zaitezen esan dit / joan zaitezela esan dit. Biak onartzen dira?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > osagarriak

Lexikoa: itxaropena, aitzakia (irabaziko zutelako itxaropena / zuten itxaropena / *zutenaren itxaropena)

Ariketa batean honako galdera hau agertu zaigu: "Noiz -(e)n eta noiz -(e)lako?"

Norgehiagoka irabaziko __________________ itxaropenaz zelairatu ziren

a) zutelaren

b) zutenaren

c) zutelako

Mamua etorriko _______________________ aitzakiaz ez nintzen oheratzen

a) zen

b) zelaren

c) zenaren

Aztertuta dago kontu hori?

Zalantza-mota: morfologia > kalko baztergarriak, lexikoa > orokorra, sintaxia > kalko baztergarriak, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak > izenak, hitzak > menderagailuak, joskera > kalko baztergarriak, perpausa > osagarriak

Kuantifikazioa adieraztea: baso bat ur

a) Baso bat ur: baso bat urek, baso bat uri, (‘al vaso de agua se le añaden dos cucharadas...’) ala ur basoari?

b) Zenbatean dago azukre kiloa / kilo azukrea? Zenbat balio du azukre kiloak / kilo azukreak?

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > zenbatzaileak
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, joskera > hitz-ordena

Aditzaren jokabidea: subjuntiboa eta –tzeko (agindu dizut isilik egon zaitezen / isilik egoteko)

1. ’Atariko proba’ batean hau agertu zen:

Behin eta berriz agindu dizut…

- a. …

- b. Isilik egon zaitezen

- c. Isilik egoteko.

Horien artean, c) aukera ematen zen ontzat. Baztertzekoa al da b) aukera?

2. Bestalde, askotan entzun dut, zenbait euskalkitako tradizioan, subjuntiboko esaldietan -(e)n forma dela nagusi, eta -(e)la apenas agertzen dela. Egia al da hori?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > osagarriak

Iragazkiak

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper