bilbe
1.
(V, G, S, Sal, R ap. A
; VocBN
, Gèze, Dv, H, A DBols, Foix ap. Lh.),
bilba.
Trama de un tejido.
"Filaza de cuarenta codos de barrega llamada bilbea
"
(Elizondo, 1529).
LexHNav
II 76.
"Trame, fil que la navette fait passer par la chaîne; on dit au fig. d'une personne élancée de taille, et mince: Irazki badu, eztu bilberik, elle a de la longueur (de l'ourdi[ssage]), mais elle n'a pas de force, de consistance (de trame)"
H.
Baldin ene buruko zazpi ile bilbeko hariarekin ezpartzatzen baditutzu, eta itze bat horietaz estekatua lurrean landatzen baduzu, herbal izanen naiz.
Dv Iud 16, 13.
Hitz batetik ala bertzetik has dezazun solasa, zure elheak bethi xuxen adosturen dire, hala-nola ehaile trebearen eskuetan irazkia eta bilba elkharrekin trebeskatzen baitire.
Arb Igand 15.
Legen-kutsua illezko naiz liñozko yantziari itsatsirik, oialezko irazki edo bilbean naiz larruzko edozein yazkitan azaltzen bada.
Ol Lev 13, 47s (Bibl irazki ala bilbean; Ur ari irazkian edo irazkaian, Dv irazkian eta forraduran
).
Iakintza-bilbe orren ari zear eta zutak ikus bazenitza, iakintsu zar eta egonarritsuen aztarnak arkituko zenituzke.
Zait Plat 26.
Aldez-aurretiko iru iakintsuen asmo ta itzak berak arkitu al izan dituzte, Platonen idaztien irazki ta bilbean bertan, "Politeia"-n, batez ere.
Ib. 28.
Bata bazterkari-ioera duzu, erditokitik alde barreiatzen dana, alegia: bulko edo irudibide bakoitzaren bilbean eta gertaketan, arreta gutxiz lan egiten duena.
Ib. 116.
2.
"Desarrollo"
, "evolución, desarrollo" A DBols.
Cf. A: "(Sc), desarrollo. Irazkia badik, bena bilbea ments dik, tiene sí estatura, pero le falta desarrollo" (cf. supra la indicación de Harriet).
Eldu barri dan korreutik artu dau, andik sei illebetero bialdu oi deutsen kontu-zeetasuna [...]. Ugazaba agertu danean, ezarian, beste kontu batzuekaz naaste, ikusi eragin deutsa areri mutillak, eldubarri dan kontu-bilbea.
Erkiag BatB 161.
BILBETAN.
"Bilbetan ari da (BN-baig), está tramando lana" A. Cf. 1 bilbatu.