enpatxatu

enpatxatu.
1. (Lar, VocBN , Gèze (-ph-), H), enpaxatu (H (+ -ph-)), epantxatu (BN-mix, -ph- S; Foix), epaintxatu (-ph- H), enpetxatu, enpexatu Ref.: A Apend (epantxatu); Lrq (ephantxu) .
Impedir; obstaculizar, estorbar. "Embarazar" Lar. "Empêcher" Foix. v. galarazi, eragotzi. Tr. Documentado desde Leiçarraga, a partir de mediados del s. XVII se encuentra en autores suletinos y bajo-navarros orientales; su uso disminuye notablemente desde el s. XIX.
Zerk enpatxatzen nau batheiatu izatetik? Act 8, 36 (He gibela, TB trabatuko, Dv zer traba da, Ol daragozkit, Arriand e IBk galerazten, Ker galerazoten, IBe zer eragozpen da). Naiz enpaxatu nere bi anaia eta kusin bat ekustera etorririk. CartEsp 459. Zoaz pasajiatzera ez nezezala [sic] enpaxa. Volt 273. Gorputzeko aberastasunek gorputza laguntzen dute bizi deiño, ez ordea hiltzetik enpexatzen. SP POB 23. Argia enpexatzen du gorpitzak. Tt Onsa 98. Ezta ezina baizik, enpatxatzen dütianik. Mercy 29. Berriz kometitzen baitüte [bekatia], eta enpetxatzen Jesü-Kristo heen baitan gehiago bere graziaz bizitzetik. CatLan 46s. Meza Seindiaren inzünez, eta oraino, ezpagira lejitimoki enpexatiak, paropia-Meza. Ib. 88s. Demoniuari arterik utzi gabe heen egitetik gure epaintxatzeko. AR 79. Behar bezala igantiaren igaraitetik enphatxatzen ahal züntükien dibertimentü, oküpazione eta bekhatier orori. UskLiB 78. Astelehenian, itxes izigarri bat doi-doia ephantxatü die gure sü-ehaile atrebitiek. Herr 2-10-1958, 3.
Verse impedido.
Zeren herioaz enpatxatzen baitziraden egoitera. He 7, 23 (podría tratarse de una construcción de sentido pasivo, equivalente a enpatxatua naiz; He debekatuak, TB debekatzen baitzituen, Dv ez [...] uzten, IBk galerazten ).
Estar ocupado.
Iauna enpaxatua da edo akonpañatua da. Volt 277.
Hilabeteko bigarren igante bespera oroz, erran eraziko da Birjina Saintaren Meza botozko bat (egüna ezpada enphaxatürik, kasü hortan erran leite egüneko Meza). Mercy 33.
2. (LarH).
"Empacharse, avergonzarse" Lar.
3. "Mettre enceinte" Lh.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper