lurbira
1.
(A (que cita a Mg)).
Mundo, tierra.
Tr. Documentado en la tradición meridional desde principios del s. XIX; su uso aumenta en el XX. En DFrec hay 18 ejs.
Lur bira guztia suz ta burdiñaz desegin gura daben Catilinari.
Mg PAb 213 (
VersBasc 12 lur-bira
).
Lurbira guztikoai parkatuten deutset.
Ag AL 91.
Lurbira guztiari bira oso bat emon.
A Ezale
1899, 2b.
Beti gagoz Lurbira (Tierra, planeta) onetan zerbait bear dogula.
Echta Jos 13.
Lurbira osoa bereganatu bear zuan.
J.M. Tolosa EEs
1913, 207.
Zelango txakurrak dabizan Yaungoikoren lurbiratik zear.
Kk Ab II 116.
Kaisar-ari alperrik gogor egingo diogu, arena baita lurbira.
Goen Y
1934, 185.
Aintza-aparrez Elkano-ontziak / inguratzean lurbira.
SMitx Aranz 178.
Oihan guzia eta inguruko herrialdea eta lurbira.
Mde Pr 166.
Orixe omen duzu lurbira zabala.
Zait Plat 45.
Lurbira paketua.
Ibiñ
Virgil
43.
[Gripeak] negar ugari zabaldu zin lurbira zabalean.
Ataño
TxanKan
170.
Ba omen dugu euskaldunok lurbiran harro eta buruzut ibiltzeko nahikoa arrazoi.
MEIG IV 125.
v. tbn. Muj RIEV 1908, 428. GMant Goi 62. ArgiDL 24. Enb 91. Ldi BB 136. TAg GaGo 75. Or Y 1933, 412. Ir YKBiz 412. BEnb NereA 37. Gand Elorri 63. Gazt MusIx 109. Berron Kijote 212. Olea 238.
2.
(Izt VocC, Aizk, H).
Territorio, comarca, región.
"País, provincia"
Izt VocC.
Izen egoki euskarazko garbi au erri edo lurbira oso bati [Asiari] ezagungarritzat ifinteak.
Izt C 11.
Zeña zegoen lurbira artako gobernadore.
Ib. 430.
Geratzen zala bere erria zazpi lurbira edo pusketan berezitua.
Etxeg EE
1882c, 563.
Lurbira aetako [Euskal Probinzietako] jende nobleen sentimentuai.
Ant EE
1885b, 285.
Joan ziran Italiako lurbira miraritsuetara.
Etxeg EE
1892a, 364.