martitzen
Etim. Para su origen en lat. Martis + egun 'día', v. FHV 491.
(V, G-azp; Lcc, Lar, Añ (V), Mg Nom 69 (V), H (V), Zam Voc; -tsen V-gip),
martizen,
martisen (V-ger-arr-oroz-gip),
martesen (V-ger-och; vEys (V)),
martitxen (V-ger-ple-arr)
Ref.:
EI
333;
Iz UrrAnz (astelena);
Holmer ApuntV;
Iz
ArOñ
(martisen);
Etxba Eib;
Elexp Berg
.
Martes.
"
Martitzena zan asteartea edo asteartia, astiak iru egun zittuanian
"
Etxba Eib.
Cf. Cb EBO 47: "Domeka, astelena, martitzena, eguaztena [...]".
Tr. Documentado en textos vizcaínos desde el s. XVII. La forma que aparece generalmente en la literatura es martitzen; hay martizen en Gandiaga (Eusk 1956, 212) y Etxaburu, martitxen en Alzola. En DFrec hay 2 ejs. de martitzen .
Martitzen susperroa eldu ekizun / Feliperi egiteko gustiok oñean mun.
EgiaK 87.
Astelen martitzenetan / ondo umilderik / errege etxera duaz / piezak arturik.
DurPl 114.
Martitzena ta barikua egun txarrak dira bear barri bat asteko.
(V-arr).
A EY I 51.
Martitzeneko ezkontzea, martirioa.
(V-arr-m).
Ib. III 161.
Martitzen goizean urten yuen euren ezti-aldia egitera.
Bilbao IpuiB 14.
Urrillaren 20'an martitxenean.
Alzola Atalak 109.
Igandez eta martizenez [...] musikea joten zan.
Etxabu Kontu 97.
Martitzena ipiñi eusten eske juateko.
Gerrika 166.
v. tbn. Cap 135. CrIc 174. Añ EL1 220.
MARTITZEN GUREN.
Martes Santo. "Bizkaiko toki askotan, batez ere Arratia ta Txorierrin, ezarten dautsen goitizena: astelen guren, martitzen guren..." A Txirrist 196s.