matsima
maxima (Urt III 233).
Máxima, sentencia.
Tr. Casi exclusivamente septentrional --al Sur sólo lo emplea Azkue (Ardi 115), como explicación de itzur--, su uso parece extinguirse antes del s. XX. Se mantiene la grafía -x- de los textos, sin que se pueda establecer claramente el sonido que representa. La grafía -ts- sólo se encuentra en Elissamburu.
Zeren Theolojiaren maxima baita: Sacramenta none legis conferunt gratiam ex opere operato obicem non ponentibus. Tt Arima 64. Zeren maxima saindu horietarik hastandu naizen. Ch III 23, 4 (SP dotrina, Mst zük erakutsi gaiza, Ol irakaspide). Ebanjelioko maxima guzien segitzea. CatLav 218 (V 110). Maitatü behar ditiela haren maxima güziak. CatLan 126. Erresumako lehenbiziko maxima prinzipal horiek. Revol 97. Jainkoarentzat bizitzeko maximak eta manuak. Dh 133. Zenbatgarren maxima nahi den hartu liburuan direnetarik. MarIl 20. Matsimarik galkorrenak, doktrinarik faltsoenak. Elsb Fram 69.
v. tbn. He Gudu 45. Brtc 201. Jaur 132.