moxal
Etim. Probablemente de cast. bozal .
1.
(V-gip, G; Lar <-ois-, -osy->, VocZeg 287, Hb <-ois->, H),
moixal (V, G; H),
moisal (H),
motxal,
mosal (H),
muxal (G-azp)
Ref.:
A (moxal, moixal, muxal)
; Urkia EEs 1930, 49; Iz ArOñ ; Elexp Berg.
Potro.
"Bozal"
, "rocín" Lar.
"Potro o potra"
VocZeg
287.
Hiribarren da moisal, tomado sin duda de Larramendi, con los significados de "rosse, haridelle" y "espèce de muselière de force", este último seguramente una interpretación errónea de "bozal". Harriet toma la var. mosal de Aguirre de Asteasu (q. v.), probablemente con <š> en el ms. original. Cf. mozal; 1 bozal.
Asko ta asko ezkontzen dirala moxalak baño kontu geiago atera gabe.
AA I 598.
Zenbatek bizi bearko luke basoetan moxalakin <mosal->.
AA III 133.
Zenbat zaldiño, moixal ta beoka.
Izt C 184.
Bera zeraman muxal edo zalditxoak.
Aran SIgn 19.
Urte-erdiko txiko edo moxalak.
Ezale 1897, 15a.
Beor, motxal, zaldi, txekor, bei ta idiak.
Ag Serm 428.
Larrabei ta moxalak urrutietara iges egiñ badute.
Ag G 152.
Camargako moxaleri.
Or Mi 45.
Bior ta moxal.
Enb 38.
Moxal errenen bat.
Lek EunD 29.
Moxal irrintzilariaren antzera.
TAg Uzt 146.
Moxal lasterrak.
Zait Sof 30.
Moxal eta auntzak.
Etxde JJ 124.
Mendiko motxala ezin gurdiari lotu.
Anab Poli 76.
Beor-moxalen irrintziak.
AZink 20.
[Gure beorrari] moxal batzuk egin araztea.
Insausti 175.
Ez da ez bildotsa, ez antxumea, ez moxala.
MEIG I 157.
2.
"
Moixal (V-m), borrachera"
A.
MOXALAK BOTA,
MOXALAK EGIN.
"Moixalak bota (G-azp), vomitar" A.
Ta Pendejo, kale kantoiean burua ipiñita, motxalak egiten orruaz; gonbitoka esaten dute batzuek.
BasoM 26.
MOXAL URRIXA.
"Moxal urruza (V-gip, Gc), potro hembra" A.
MOXAL ZALDI.
"(V-gip, Gc), potro macho" A.
ZALDI MOXAL.
Potro macho.
Zerbait ikusi zion / zaldi moxal oni.
Insausti 177.