tusuri
Etim. Si bien ha solido relacionarse con (galo-)lat. dusius, quedaría por explicar el final en -uri.
(SP, Dv, H, A; th- Saug
Voc
),
tuzuri (SP),
tuxuri
Diablo. "Thusuria, eztakit onsa zer den" Saug Voc. "Tusuria, diabruari erraten zioten euskara zaharrean, eta orano hitz haur usatzen da Zuberoan" O Pr 208 nota. "Tusuria, le diable. C'est un mot du vieil basque duquel on se sert encore en la province de Soule au diocèse d'Oléron" SP. "Tuzuriak aramala" Ib. "(BN, arc?, S), diablo" A (que cita el refrán de Oihenart).
Handurreria, ezpada Tusuria, da hura iduria.
"L'arrogance, si elle n'est pas une diablerie, elle en a du moins l'apparence"
.
O Pr 208.
Tusuria, dearrua nundik eta nola zirikatu.
Ayerb EEs
1912, 178.
Tuxuriak gizonagandik irten ta urdeetan sartu ziran.
Ol Lc 8, 33 (He, Dv, Ker, IBk, BiblE de(a)bru, TB, Oteiza, Brunet demonio, Arriand txerren).
Ikusi dudan iratxoa, tuxuria izan liteke (tuxuria oldezko tankeraz agertu daiteke-ta).
"The devil"
.
Amez Hamlet 81.
Casenavek itzultzen deie debrueri pastorala zaharretan zuten tentatzaile kargua eta ez daude dantzari huts. Aspaldion beha ginauden noiz mintzaraziko zituzten tusuri horiek.
Lf ( in
Casve SGrazi 17
).