1. (V ap. A ), xaplata.
Emplasto. "(Vc, ...), emplasto [...]. (V), excusa, paliativo [...] (fB Ic II 191)" A.
Presta egizuz benda ta sangrija txaplataak. Mg PAb 76. Azkenian zeure gaiski-esaaldijari ezarten deutsazu txaplatia, barberak sangrijari legez. fB Ic II 190s. Ara emen, kristinaubak, gaiski-esaliaren azkeneko txaplata osagarrijak. Ib. 191. Lasto-ganean aurkitu neban neure burua txaplataz, orioz eta gantzukariz betea. "La cabeza toda emplastada" . Or Tormes 59. Erredura edo berdin errumatisma baten goxatzeko aza hostoa ezar ditake enplasta edo xaplata gisa. GAlm 1955, 31. Osakai barriaz gantzuturiko eun-txaplata bat ezarri eutsan [iztarrartean] . Erkiag BatB 99. [Aztruak] oraintxe burutu oi dauz bere gangail-osaketa, txaplata ta eratsiak. Onaind STeresa 46.

2. (V-m-gip) Ref.: A; Elexp Berg. .
"Remiendo. Nok igarri aren goneari ze koloretakoa zan egiparritan? Amasei txaplata baukoz gitxienez, guzurrik esan barik " A. "Petacho. [...] Arroparenari ere esaten zaio: txaplata txikia bada; handia bada adabakiñ " Elexp Berg. .
Praken atzekoaldeak txaplataz beteak ekarri zituan orrek eta amilliaren ukarondoak be bai. Ag Kr 174. [Txalopa] orrek eztauka izarrik [nausian], txaplata bat dauka orrek. Ib. 63 (hablando de la vela mayor de una lancha).

3. "(V-m), pieza de madera dura y bruñida que se coloca en el costado de las lanchas para evitar el roce del aparejo" A.

4. (V-arr-oroz-m-gip-al) Ref.: A; Etxabu Ond; Elexp Berg. .
"Empalagoso, molesto, hablador. Se dice más de las mujeres. Etxean daukan loba mutxurdiñea? Euli gosea baiño txaplata inkakorrago da (V-m), [...] es más molesta y pegajosa que una mosca hambrienta" A. "Impertinente. Dícese, sobre todo, de las niñas traviesas y contestonas. Txaplatia, lotsagabe antzeko barritxu samarra ero. Belarrezkiñako batekin kendukotsut kontestatzeko goguak, txaplatioi alakuoi " Elexp Berg. .
Isabelek, Isabel txaplatak [...]. A Ardi 84. Ikustera agertu zitzaigun Isabel [...]. Alako txaplatarik! Ib. 75s.

5. "Txaplata, simple en Bergara" Garate 1.ª Cont RIEV 1930, 156. "Txaplatia, [...] se aplica a hembras. Sosa, tonta, sin gracia. Txaplata aren esaneri begira bazagoz..., si estás mirando a los dichos de aquella sosa..." Etxba Eib.