urtxulo
1.
(G-goi),
urtxuilo (-ullo Lar),
urtxailu (AN-gip),
urtxillu (G-bet),
urtxili (AN-5vill),
urtxuillu (G-to-bet)
Ref.:
A (urtxailu, urtxili, urtxillu, urtxuillu)
.
"Horcón [...] de sostener las ramas"
Lar.
"Sostén de ramas demasiado cargadas de fruta"
A.
"Horquilla que sostiene las ramas demasiado cargadas de fruta. Aurten urtxulo asko agiri da, este año se ve mucha horquilla; es decir, hay mucha fruta"
Ib.
v. urkila, urkulu.
2.
urtxuilo
(-ullo Lar),
urtxillo
(G-bet),
urtxil
(B),
ortxil
(B). Ref.: A (urtxillo); Izeta BHizt2 (urtxil). "Horquilla" Lar. "Horquilla férrea de dos púas" A. "Urtxil orrekin inen dugu lan au. Urtxile, zoko ortan utziut" Izeta BHizt2.
3.
urtxila
(det.). Horquilla, bifurcación de las ramas de un árbol.
Gaztain-urtume urtxilarekin / egiten dio matxarda; / neskatxa maitez minduarentzat / alako zurgiñik âl da?
"Con un renuevo en forma de horquilla"
.
Or Eus 76.
4.
urtxillo.
Tenedor.
Zali, urtxillo ta labanak, ez ziran denentzat irixten, baño gazteak zurezko zalikin naiko zuen. [...] Aspaldin ez zuen alako bazkaririk egin Etarten.
JAIraz
Joañixio
156.