oroi
1.
Recuerdo.
v. oroitzapen.
Andra baten oroia naiko da lurrean / garbi iraun dagiguntzat etsai orok ziar.
Laux BBa 46.
Iraulka zebiltzian bazter orotara / begi yakinbearrak, oroien gogara.
Ldi UO 55.
Erio oroi dan Austerre.
Or Eus 174.
Zein barnera sartu akidan kakotxa orien mutur eta zoritxarron oroia.
Zait Sof 94.
Pernando zanaren oroiak euskaldunen gogamenak jakin miñez betetzen dittulako.
Etxde AlosT 11.
Lêngoaren oroiak ba digu pozaldi.
Or Poem 534.
Begi-oroiz eta belarri-oroiz ez bada ere, uki-oroiz semearekin dago.
Or QA 152.
Antxen batzen dira [...] bakoitzaren gomuta ta oroiak.
Erkiag Arran 189.
Oroi zaarrak, gero ta urrunagoak.
Gand Elorri 206.
Neure bizitza eskribitzeko oroiak ordenatzen nago.
EgutAr 14-12-1966 (ap. DRA
).
Conmemoración.
Au da nere Soña, zuen alde emana. Au egizute nere oroitzat.
Ol Lc 22, 19.
2.
Memoria.
v. oroimen
(2)
.
Zugana bidez. Begiek an-on / bide baztarren urrena; / irudi-oroiak areago.
"Memoria"
.
Or BM 50.
Bizi naizeño oiek yasango zetikat, ire oroia tinkatuz, aita-iltzalle ori!
Zait Sof 144.
3.
Recordatorio.
Oreste illaren oroitzat yarriak dirala [adiguriak] deritzat.
Zait Sof 36.
OROI-INDAR.
Poder evocador.
Errietako jaiak urtearen egun alaienak izaten dira, oroigarrienak [...]. Urte zar eta berriaren muga berberak ez du orrenbesterañoko oroi-indarrik.
Anab Usauri 28.
OROI IZAN.
v. OROIT IZAN. En DFrec hay 6 ejs.
a)
(Intrans.). Acordarse de.
Gurasoetaz oroi zerala. Or Eus 257. Oroi nazala, oroituko det / abenda zorikidea. SMitx Aranz 168. Beraz, oroi nintzala oroi naiz. Or Aitork 260.
(Bipersonal).
Oroi zait eskola. Or Poem 530.
b)
(Trans.). Recordar.
Oroi du bakoitzaren ezizen bitxia. Or Eus 249. Nola Zu arkitu, oroi ez bazaitut? Or Aitork 266.
(Tripersonal). Hacer acordarse de, recordar.
Nori dioket opa / nik Barne-muinetan? / Iri, ik oroi baitidak / Biotz-begietan. Or BM 5.
OROIZ
(Precedido de gen.). En memoria de.
Yo, bai, maiteñoaren / oroiz, muttillok.
Ldi BB 54.
Aita zanaren oroiz ixuriketak egin.
Zait Sof 15.
Arturo Campion Iruñako seme argiaren oroiz eta gorazarrez.
Etxde JJ 4.
Mogelen oroiz.
Basarri 47.
"Au da benetan nere Gorputza" / esanaz Jesusen oroiz.
NEtx LBB 276.
Nekoso jardun arren / amaitu orratik / nere lagunen oroiz / eskeintzeagatik.
AZink 9.
+ OROITZ.
Acordándose de.
Gure oroiz aita dago / lañopian gaberaño.
(In Alkain 160
).
Gure oroitz Ama dago, / errukitan urtzeraño.
SMitx Aranz 69.
Geroko itzen itxaroaz eta lengoen oroiz lera aldatzea.
Or Aitork 337.
Amaren oroiz / gau det biotzean, / elurra gogoan.
NEtx LBB 250.