pil
(L-côte, BN-lab-baig, S),
pila (G, L, BN, S)
Ref.:
A (pila)
.
"Moneda antigua, sin duda la peseta columnaria [es decir, acuñada en Hispanoamérica el s. XVIII]. Pilarik ere eztue egin (Gc), no han trabajado nada, ni pizca. Pilik eztu sakelan (L-côte, BN-lab-baig, Sc), no tiene peseta en el bolsillo"
A (que cita tbn. el ej. de Atheka).
Dejando a un lado la conjetura de Azkue, el hecho es que la palabra sólo se utiliza en contextos negativos, no siempre unido a falta de dinero.
v. pit.
Ez gurutze ez pi]r[la.
"N'avoir croix ni pile: point d'argent"
Hb GH
1929, 93.
Huna aita bat, [...] eri, lastuan etzana, pillik gabe, bere haur hamikatuen erdian.
Atheka 120.
Zorrengatik emana zela presundegian eta ez zuela pilik pagatzeko.
Prop 1880a, 94.
Nehork ez zuen pilik pariatuko Haran eta Bengoetxearen alde.
Herr 11-6-1911 [sic] (ap. DRA).
Pilik ez baitu sakelan eta okhinari bi egunen buruan ilabetea ordaindu behar.
Zerb Ipuinak 86.
Pilik axolarik gabe mundu huntako nahaskeria eta naigabetarik.
Zub 26.
Gure mutikoek Auritzetik hego alderat etzuten pilik ezagutzen.
Ib. 109.
Sakelan pilik gabe, Frantziak soldadoari egunean emaiten dion bortz soseko harekin.
Leon GH
1934, 22.
Geroztik, ez dautazu pilik eman.
Larz Iru 98.
Nola zitzaizkon irabaziak urtu, jende askori diru presta-emanez, hainitzek ez baitzioten pilik ere turnatu.
Lf ELit 208.