JAGONET bilaketa

112 emaitza bilaketarentzat

Denbora adieraztea: -an/-tan (hiru egunean/egunetan), -ra/-tara (bost urtera / bost urtetara)

Molde hauetan, zein dira aukera egokiak?

a) Hiru urtean / hiru urtetan; bost egunean / bost egunetan

b) Handik bost urtera / bost urtetara

c) Bi egunez, bi egunetan ala bi egun egon gara? Astebetez, astebetean ala astebete egon gara?

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > zenbatzaileak, sintaxia > sintagma-egiturak
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, hitzak > izenak, zenbakiak > kardinalak

Lexikoa: berri (auto berria erosi du / auto berri bat erosi du)

Aitak auto berria erosi du (zuzen)

Aitak auto berri bat erosi du (oker)

Normalean auto bakarra izaten dugu; beraz bat, sarriegitan, batere beharrik gabe erabili ohi dugu. Baina, halabeharrez, bigarren automobila balitz, Aitak beste auto bat erosi du izango litzateke esaldi zuzena, ezta?

Zalantza-mota: morfologia > kalko baztergarriak, morfologia > mugatzaileak, morfologia > zenbatzaileak
Unitate-mota: hitzak > adjektiboak, hitzak > determinatzaileak, joskera > kalko baztergarriak

Aditzaren jokabidea: egon (bero dago / beroa dago)

Gaur bero dago, bai; baina: Zopa bero dago ala beroa dago? Babarrunak eder daude ala ederrak daude?

Zalantza-mota: morfologia > mugatzaileak, sintaxia > aditza, sintaxia > esapideak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, hitzak > adjektiboak, hitzak > determinatzaileak

Zenbakiak: ehunekoak (% 25etik / % 25etatik; % 1ak / % 1ek)

Portzentaje edo ehunekoak nola deklinatu behar dira: % 1ak ala % 1ek?

Nola hartzen dute kasu-marka?

Honako hauetan, zein da araua: % 25etik ala % 25etatik? % 25era ala % 25etara?

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > mugatzaileak, morfologia > zenbakiak
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, zenbakiak > kardinalak

Kuantifikazioa adieraztea: gehiago (mila urte baino gehiagoan/gehiagotan / mila urtean baino gehiagoan)

Zuzenak al dira honako esaldi hauek?

  1. Mila urte baino gehiagoan, euskaldunak balearen arrantzan aritu ziren.
  2. Mila eta gehiago urtean, euskaldunak balearen arrantzan aritu ziren.
  3. Mila urte eta gehiagoan, euskaldunak balearen arrantzan aritu ziren.

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > zenbatzaileak
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak

Zenbakiak: proportzioak (hiru kidetik bik / hirutik bi kidek)

Irratian entzundako adibidea: Hiru kidetik bik jaso zituzten tratu txarrak.

Ez al da Hirutik bi kidek? Zergatik? Zein da egokia?

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > mugatzaileak, morfologia > zenbakiak
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, zenbakiak > zatikizkoak

Berdintasuna adieraztea: bezain (nahi nuen bezain merkea / nahi nuena bezain merkea)

Bi esaldi hauek 1. Nahi nuen bezain merkea da auto hau / 2. Nahi nuena bezain merkea da auto hau esanahi berekoak al dira? Ezezkotan, zer alde dago bien artean?

Zalantza-mota: morfologia > mugatzaileak, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, perpausa > erlatiboak, perpausa > konparazioa

Lexikoa: hark/berak (berak elkar maita dezagun nahi du; berak bezala maitatu nahi nuke)

Zuzena al da berak izenordainaren erabilera bi esaldi hauetan?

Amak denok maite gaitu, eta berak maite gaituen bezala elkar maita dezagun nahi du.

Amak denok maite gaitu, eta berak bezala maitatu nahi nuke.

Zalantza-mota: morfologia > mugatzaileak
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, hitzak > izenordainak

Lexikoa: bata, bestea (batek ostikoa eman dit eta besteak masailekoa / batak ostikoa eman dit eta besteak masailekoa)

Bat bakarrik agertzen denean eta beste hitzaren agerraldi baten eraginpean dagoenean, gaur egun ere forma mugatuan gertatzen da, batez ere Hegoaldean, eta badirudi horrelakoak gomendatu behar direla euskara baturako (batarengan eta bestearengan, batari nahiz besteari...)” dio arauak.

NOR kasuan, agian, ez da hain arrotza gertatzen, baina beste kasuetan urrunegi doala iruditzen zaigu. Adibideak:

Batek (batak!) ostikoa eman dit eta besteak masailekoa.

Bati (batari!) ezetz esan diot eta baietz besteari.

Bi lagunen etxeetan izan naiz; batenean (batarenean!) hamaiketakoa egin dut eta bazkaria bestearenean.

Batekin (batarekin!) badakit zer egin, baina bestearekin ez.

Batengana (batarengana!) pozik joaten naiz, ez ordea bestearengana.

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > mugatzaileak, morfologia > zenbatzaileak
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak

Kuantifikazioa adieraztea: batez beste / *bataz beste

Bietatik zein erabili behar dugu: batez beste ala bataz beste?

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > zenbatzaileak, lexikoa > esapideak
Unitate-mota: hitzak > adberbioak, hitzak > determinatzaileak

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper