1. Automobil bat bere bidean, 1923.
Euzkadi, 1914ko urtarrilak 24
Atzo arratsaldean, ateri zegoela-eta —noiz edo noiz!—, irten ginen ibilaldi bat eginaz kikilduak luzatzera.
Bideak oraindino lupetzez beterik daude; alboetatik ibil liteke, baina erdia zirin-zirin dago.
Herrirantz gentozela ibai ondotik, entzun genuen gure atzealdetik automobil edo beribil zarrastada, eta ibaira buruari utzi behar edo zipriztinez estalita gelditu behar; ez zegoen beste irteerarik.
Gu baino aurreraxeago zihoan gizontxo zimel bat, eta beronek ere beribil orroa sumatu zuenean, bihurtu zuen burua, gelditu zen, atera zuen sakelatik oihal zati gorri-gorria zotz bati josita, hau hartu ezkerreko eskuan, eta eskumakoan agertu zuen errebolberra, eta chauferrari begira ipini zuen.
Chauferrak, ikaraturik, gelditu zuen gurdia.
Barruan zetozen senar-emazte antzeko bi. Irten zen gizonezkoa jakitera zer zen, eta beronek eta chauferrak gizon zimelarekin, gutxi gorabehera, hizketa hauxe eduki zuten.
—Zer jazotzen dela?
—Ezer ez, gizonak —erantzun zuen zimelak—, ezer ez, zoazte aurrera bakean, hemen ez da ezer izan.
—Zergatik atera dituzu ba oihal gorri hori eta iskilu hori?
—Zeuek geldiaraztearren.
—Zergatik hori?
—Zenekarten abiadaz zipriztinez beterik utzi behar ninduzuelako.
—A, horregatik, e? Salatuko zaituztegu. Hau ez da horrela geldituko. Hori egiteko eskubiderik ez daukazu.
—Ezta zeuek ere, ez daukazue eskubiderik bidean datorrena lohi-lohi uzteko.
—Gu geure bidean joaten gara, eta lohitu gura ez duenak alde egin dezala.
—Ni ere neure bidean joaten naiz, eta lohitu gura nautenei… neuk dakit zer egin.
Elkarri begirada itzelak jaurti eta purrustada batzuk eginda, sartu ziren beribilean ugazaba-morroi biak eta joan ziren.
Gizon zimelak, erakutsirik bere errebolberra, gezurrezkoa zela ikus genezan, eskatu zizkigun geure izen-abizenak zinaldari edo testigotzat hartzeko.
Guk eskerrak eman genizkion beragatik geure jantziak garbi atera genituelako, eta eskaini gintzaizkion bere aldez ahal duguna egiteko epaikari edo juezen aurrera badaramate.
Ez dakigu ba zer irtengo den.
Behin-behinean, nik, epaikaria banintz, zimelaren alde erabakiko nuke, eta aginduko nieke beribildunei notinen ondotik igarotzean astiro joateko, edo bestela jantzi berri bat ordaindu diezaiotela lohituari.
Hori nire iritzia da, baina zuena eta epaikariarena ez dakigu zein izango den.
IKUS HAU ERE
ETXEBARRIA, Igone (1992). Ebaristo Bustintza Lasuen “Kirikiño”. Bidegileak bilduma. Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia.
Irudiak
1. Ricardo Martín, 
, via Wikimedia Commons.
