Sabino Arana Fundazioak publikatzen duen aldizkariak zenbaki oso bat eskaini dio euskarazko lehen egunkariari.
Gai bakarreko zenbaki honetan EGUNAri buruzko 'Euskal prentsaren hastapena, oraina eta geroa' jardunaldiko hitzaldi eta hausnarketak jaso dira. Jardunaldi hori Euskaltzaindiaren egoitzan egin zen, otsailean.
'Hermes'en 56. zenbakian ondorengo egile eta lanak aurkituko ditugu: Luis Alberto Aranbarri 'Amatiño' ('EGUNA astekariaren eredua'); Joan Mari Torrealdai ('1937ko EGUNAren urteurrena. Egunkariaren aldarria. Euskal kazetaritzan -1976-1986-'). Zertzeladak'; Joseba Agirreazkuenaga ('Egunaren sorrera -1937-, euskaldunon kontakizunean: Ezina egina'); Xabier Altzibar ('EGUNA egunkaria (1937): Zer dakigu idazleez?').
Otsaileko jardunaldian egin zen mahai-inguruan jaso zena ere bildu du Urtzi Urrutikoetxea kazetariak 'Hermes'en, eta, era berean Martxelo Otamendi 'Berria'ko zuzendariak Juan Mª Aburto Bilboko alkateari egindako elkarrizketa ere badakar zenbaki honek. Aburtok berak gogoratu duen legez, "euskara hutsean Bilboko alkate bati egin dioten lehena".
Andres Urrutia euskaltzainburua: "Pozgarria da 'Hermes'ek zenbaki oso bat eskaini izana EGUNAri. 80 urte eta gero, euskara eta euskal kultura bizirik dauden seinale".
56. zenbaki honetan agertzen diren irudi eta ilustrazioak Elisabeth Pérez Fernández, Ruth Juan, Juan Malc eta Aitor Arakistainenak dira.
Guztira, 2.000 ale inguru argitaratuko dira, eta, ohiko banaketaz gain, Bilboko Udalaren Liburutegien sarean ere egongo da eskuragarri.
EGUNA 1937ko urtarrilaren 1ean sortu zen, Gerra Zibila bete-betean zegoela, eta Bilboko Posta kalean izan zuen egoitza. Sei hilabetez iraun zuen, Bilbo Francoren tropek okupatu zuten arte. Guztira, 139 zenbaki argitaratu ziren.
Euskaltzaindiak Toponimia mintegia antolatu du, biharko, Baionako Herriko Etxean.
Goizeko 09:00etan hasiko da jardunaldia, eta 13:00etara arte luzatuko da.
Hona hemen mintegian parte hartuko dutenen izenak eta gai-zerrenda: Hazparne Lurraldeko proiektuaren aurkezpena eta Donoztiriko adibidea (Lucien Betbeder, Jean-Michel Duhalde, Jean-Marie Haristoy -Hazparne Lurraldeko proiektuaren arduradunak-, eta Isabelle Duguine -Euskaltzaindia-; Euskal Elkargoaren beharrak toponimia arloan (Beñat Arrabit, Euskal Elkargoaren buruordea); IGN erakundeak eremaiten dituen lanak (Philippe Abadie, IGN erakundeko arduraduna; Euskaltzaindiaren lana toponimia arloan (Patxi Salaberri, Euskaltzaindiaren Onomastika batzordeburua).
Honela, gaztelaniatik Estatuko beste hizkuntza ofizialetara, hots, katalanera, galegora edo euskarara eginiko itzulpenak sarituko dira aurrerantzean; eta alderantziz, berdin.
Luis Baraiazarra ohorezko euskaltzainari iazko azaroan gertatutakoa gogoan (saria eman ostean, kendu egin zioten egun berean), Sari Nazionalaren oinarri-arauak aztertu eta aldatzeko proposamena egin zion Andres Urrutia euskaltzainburuak Iñigo Méndez de Vigo Espainiako Hezkuntza, Kultura eta Kirol ministroari, 2016ko azaroaren 16an bidalitako gutun baten bitartez.
Orduan, Euskaltzaindiak gogor kritikatu zuen gertatutakoa, eta ministroari eskatu zion oinarri-arauak azter eta alda zitzan, “espainieratik Estatuko beste hizkuntza ofizialetara, hots, katalanera, galegora edo euskarara eginiko itzulpenak ere saritu daitezen; eta alderantziz, berdin”.
Ministerioaren erabakia jakin ostean, pozik agertu da Andres Urrutia: “Albiste pozgarria da, eta, Luis Baraiazarrarentzat berandu badator ere, ongi etorria da aldaketa, oraingoan ministroak Estatuko beste hizkuntza ofizialekiko sentsibilitatea eta errespetua erakutsi duelako”.
Bilbo Zaharra euskaltegiak urtero-urtero antolatzen duen egitasmoan parte hartu dute Andres Urrutia euskaltzainburuak, Xabier Kintana eta Adolfo Arejita euskaltzainek, eta Erramun Osa Akademiako idazkariordeak. Goizean goiz gerturatu dira Euskaltzaindiko kideak Bilboko Arriaga Antzokira, Itxaro Bordaren '%100 Basque' obraren lehen atalak irakurtzera.
Idazleak berak inauguratu du Irakurketa Jarraitua, eta atzetik joan dira Kepa Altonaga irakasle eta idazlea eta Miren Agur Meabe poeta lekeitiarra. Ostean, Euskaltzaindiko ordezkarien txanda izan da. Goizeko 08:00etan hasi da ekitaldia eta iluntzeko 19:00ak arte iraungo du.
Itxaro Bordaren "%100 Basque", Bilboko Klasikoen Irakurketa Jarraituan
Bilbo Zaharra euskaltegiak antolatzen duen Klasikoen Irakurketa Jarraituak edizio berezia izango du aurten, hamar urte betetzen baitira abian jarri zenetik. Aurten, gainera, "erronka txikia" izango den obra aukeratu dute, hain zuzen, Itxaro Bordaren "%100 Basque", oso bestelako estiloan idatzita dagoena. Estereotipoetatik ihesi, emakumezkoek gaur egun euskal literaturan duten protagonismoa aldarrikatu nahi izan dute Klasikoen Irakurketaren antolatzaileek. Ekimenaren aurkezpenean ze ...
Leer mas: http://www.europapress.es/euskera/noticia-itxaro-bordaren-100-basque-bilboko-klasikoen-irakurraldi-jarraituan-20170606130407.html
(c) 2015 Europa Press. Está expresamente prohibida la redistribución y la redifusión de este contenido sin su previo y expreso consentimiento
Gaur hil da Tolosako alaba, 91 urte zituela. Andres Urrutia euskaltzainburuak gogoratu du "emakume aparta" izan zela Karmele, "erresistentzia garaian euskal kulturaren aztarnak biltzen eta hurrengo belaunaldiei transmititzen saiatu zena". "Guretzat eredugarria eta erakargarria izan zen", aitortu du Urrutiak, eta eskatu du "ohorea eta gomuta berarentzat, aldirik zailenetan euskara eta euskal kultura sustatu zituelako".
"Emakume ukitua osotara", Elixabette Garmendiak 'Bidegileak' sailean aspaldi argitaratutako biografian azpimarratzen duen legez: "Etnografiaren barruan bereziki landu dituen ataletan, direla jaiotza eta heriotzarako erritualak, maitasun eta ezkontza kontuak, aisialdirako ohiturak edo osasuna zaintzeko erremediak eta, oro har, eguneroko bizitza xume bezain duinari dagozkion jokamoldeak... Horietan denetan, emakumearen ikuspuntua sartu du Karmele Goñik, gizonezkoek erreparatuko ez zituzketenak azalera ekarriz".
(Karmele Goñi, Bilboko Ospetsu izendatu zuten egunean. Argazkia: Euskal Museoa)
- Euskaltzaindian aurkeztuko da 'Hermes' aldizkariaren zenbaki berria
- Greenpeace(-)en ala Greenpeace(-)ren? Allahren izenean ala Allahen izenean? Bungalowko atea ala bungaloweko atea?
- Itxaro Bordaren berbaldia hartuko du Euskaltzaindiak, asteazkenean
- Bilbon euskararen erabilera bultzatzeko akordio berri bat sinatu dute Udalak eta Euskaltzaindiak